Toshkent moliya instituti r. H. Ayupov, G. R. Boltaboeva raqamli iqtisodiyot asoslari

proof  of  work  (PoW)

  yoki  ishning  bajarilganini  tasdiqlash  deb  nomlanadi. 

Yechilishi  kerak  bo’lgan  masalaning  murakkablik  darajasi  har  2016  blokda 

o’zgarib  turadi.  Tarmoq  murakkablik  darajasini  shunday  o’zgartiradiki,  dunyo 

miqyosidagi  hisoblash  quvvatlrini  jalb  qilgan  holda  2016  ta  blokni  generatsiya 

qilish  uchun  14  kun  kerak  bo’lsin.  Demak,  tarmoq  quvvati  oshgan  sari, 

murakkablik darajasi ham orta beradi. Mayning  – bu ma’lumotlarni taqsimlangan 

va  markazlashmagan  holda  deshifrovka  qilish  yoki  matematik  hisob-kitoblarni 

amalga  oshirish  protocoli  yoki  algoritm  (

SHA-256  va  RIPEMD-160  xesh-

algoritmlardir.  Ikkilangan  xesh  SHA-256  xesh-bloklar  olish  uchun  ishlatiladi 

(proof-of-work)  RIPEMID-160  esa  bitkoin  adreslar  hosil  qilish  uchun 

ishlatiladi)

laridir.  Maynerlar  nafaqat  ma’lumotlarni  deshifrovka  qiladilar  va 

markazlashmagan konsensusni amalga oshirish bilan shug’ullanadilar, balki barcha 

operatsiyalarning  to’g’riligini  ham  tekshiradilar  (

verifikatsiya  qiladilar

).  Istalgan 

inson 

Bitcoin  Core

  (

bitkoin  mijozining  dasturiy  ta’minotini  olish  imkonini 

beradigan  ochiq  kodli  dasturiy  loyiha  bo’lib,  u  Satoshi  Nakomoto  tomonidan 

ishlab  chiqilgan  original  mijoz  dastur  avlodidir

)  dasturini  ishga  tushirishi  va 

barcha  operatsiyalarning  to’g’riligini  shaxsan  tekshirib  ko’rishi  mumkin.  Xuddi 

shu bitkoin protokolining kuchli tomoni hisoblanadi, ya’ni har bir inson tizimdagi 

barcha ish mavjud qoidalarga binoan amalga oshirilayotganiga ishonch hosil qilishi 

mumkin.   

---

Toshkent Moliya instituti 

R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva 

 

 

 

Bitkoinmayningqilishjarayonijudako’pmiqdordagienergiyasarfinitalabqiladi. 

Bundako’pchiliktizimlardakengmiqyosdaishlatiladigan