Toshkent moliya instituti "moliya" kafedrasi "davlat byudjeti"

9.3-rasm. Davlat byudjeti daromadlari tarkibi
1
 
Byudjet 
Kodeksining 
51-moddasida 
O‗zbekiston Respublikasining 
respublika byudjeti daromadlarini shakllantirish manbalari belgilab berilgan bo‗lib, 
ular quyidagilar hisobidan shakllantiriladi: 
1) umumdavlat soliqlari, shu jumladan: 
-
yuridik shaxslardan olinadigan foyda solig‗i; 

1
―O‘zbekiston Respublikasi Byudjet Kodeksini tasdiqlash to‘g‗risida‖gi O‘RQ-360-son (26.12.2013) O‘zbekiston 

Respublikasi Qonuni bilan qabul qilingan Byudjet Kodeksiga asosan.
soliqlar va boshqa majburiy to'lovlar 
davlat aktivlarini joylashtirish, foydalanishga berish 
va sotishdan olingan daromadlar 
meros, hadya huquqi bo'yicha davlat mulkiga o'tgan pul mablag'lari 
yuridik va jismoniy shaxslardan, shuningdek
chet davlatlardan tushadigan qaytarilmaydigan pul tushumlari 
rezident-yuridik shaxslarga berilgan buydjet ssudalarini va chet davlatlarga ajratilgan 
kreditlarni to'lash hisobidan to'lovlar 
qonun hujjatlariga muvofiq boshqa daromadlar

---

99 
-
yagona soliq to‗lovi; 
-
jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‗i; 
-
qo‗shilgan qiymat solig‗i; 
-
aktsiz solig‗i; 
-
yer qa‘ridan foydalanganlik uchun soliq; 
2) bojxona bojlari; 
3) qo‗shimcha foyda solig‗i; 
4) mahsulot taqsimotiga oid bitimlar bo‗yicha foyda keltiradigan 
mahsulotdagi davlat ulushi; 
5) boshqa daromadlar.
Byudjet 
kodeksining 
52-moddasida 
Qoraqalpog‗iston 
Respublikasi 
byudjetining, viloyatlar va Toshkent shahar mahalliy byudjetlarining daromadlarini 
shakllantirish manbalari ko‗rsatilgan bo‗lib, ular: 
1) belgilangan normativlarga muvofiq umumdavlat soliqlari, shu jumladan: 
-
yuridik shaxslardan olinadigan foyda solig‗i; 
-
yagona soliq to‗lovi; 
-
jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‗i; 
-
tadbirkorlik faoliyatining ayrim turlari bo‗yicha qat‘iy belgilangan soliq; 
-
qo‗shilgan qiymat solig‗i; 
-
aktsiz solig‗i; 
-
yer qa‘ridan foydalanganlik uchun soliq; 
-
suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq; 
2) mahalliy soliqlar va boshqa majburiy to‗lovlar, shu jumladan:
-
obodonlashtirish va ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish solig‗i; 
-
transport vositalariga benzin, dizel yoqilg‗isi va gaz ishlatganlik uchun 
olinadigan soliq; 
-
mol-mulk solig‗i; 
-
yer solig‗i; 
-
yagona yer solig‗i; 
-
ayrim turdagi tovarlar bilan chakana savdo qilish va ayrim turdagi 
xizmatlarni ko‗rsatish huquqi uchun yig‗im; 
3) yuridik va jismoniy shaxslardan, shuningdek chet davlatlardan tushgan 
qaytarilmaydigan pul tushumlari;
4) bozorlardan tushadigan daromadlar;
5) boshqa daromadlar.
Xulosa qilib aytganda, byudjet daromadlarining shakllanishi mamlakat yalpi 
ichki mahsulotini taqsimlash va qayta taqsimlash umumiy jarayonining 
elementlaridan biri bo‗lib, oraliq xarakterga ega. Ular yuridik va jismoniy 
shaxslarga tegishli bo‗lgan daromadlar va jamg‗armalarning bir qismini byudjetga 
o‗tkazilishi natijasida vujudga keladi. Byudjet daromadlarining moddiy-
buyumlashgan mazmunini davlatning ixtiyoriga borib tushgan pul mablag‗lari 
tashkil etadi. Byudjetning qayta taqsimlash funksiyasi namoyon bo‗lish shakli 
davlat byudjetiga tushuvchi turli soliqlar, to‗lovlar, yig‗imlar, bojlar va 
ajratmalarning harakatida namoyon bo‗ladi. 

---

100