Toshkent moliya instituti mikroiqtisodiy

kamroq kartoshka,

go‘sht va yana kartoshka sotib oladi.

G
о

A
o'sht

miqdori

Keys stadi. Giffen tovarlarini izlash

Oldin har qanday haqiqiy Giffen tovarlari hech o‘rganilganmi? Ba’zi tarixchilar, kartoshka 19 asrda Irlandiyada kartoshka ocharchllik paytida Giffen tovari bo‘lgan deb taxmin qilishgan. Kartoshka xalq oziqlanishining katta bir qismi bo‘lganda, kartoshka narxi oshgan, bu holda katta daromad ta’siri bo‘lgan. Odamlar o‘zlarining past turmush standartiga javoban qimmat bo‘lgan go‘sht iste’molini qisqartirib, asosiy tovar kartoshkani ko‘proq sotib olishdi. Shunday qilib, kartoshkaning yuqori narxi aslida kartoshkaga talab miqdorini ko‘tardi deb ta’kidlandi.

Robert Jensen va Nolan Miller tomonidan o‘tkazgan tadqiqotlarida Giffen tovarlari borligi uchun shunga o‘xshash, lekin ko‘proq aniq dalillar asosida ishlab chiqildi. Bu ikki iqtisodchilar Xitoynmg Hunan viloyatida 5 oy davomida dalada tajriba o‘tkazishdi. Ular tasodifiy tanlangan uy xo‘jaliklariga mahalliy asosiy oziq-ovqat bo‘lgan guruchni sotib olishga subsidiyaga voucher berib, guruch iste’moli qanday o‘zgarishini o‘lchash uchun tadqiqotlarda narxni o‘zgartirildi. Ular kuchli dalil bo‘lgan kambag‘al uy xo‘jaliklari Giffen holatini namoyish etdilar. Guruch narxining pasayishiga vaucher subsidiyalari guruchga talab hajmini kamaytirdi va subsidiyani olib tashlashga qarama-qarshi

ta’sir qildi. Jensen va Miller “bizning bilimimizning eng yaxshisi, bu birinchi keskin empirik dalil Giffen holati bo‘ladi” deb yozgan edi.

Shunday qilib, iste’molchi tanlovi nazariyasi, talab egri chizig‘ini yuqoriga yo‘naltiradi va ba’zan g‘alati hodisalar sodir bo‘ladi. Natijada, biz birinchi 4-bo‘limda ko‘rgan talab qonuni butunlay ishonchli emas. Bu Giffen mahsulotlarini juda kam deb aytish xavfsiz.