Toshkent moliya instituti m. Y. Raximov, N. N. Kalandarova

статистика. 2003, -622 ст., Б ахруш иной М.А. Анализ ф инансовы й отчетности.М .: Финансы и
статистика 
2007
. 
367
 стр
76

---

Moliyaviy koeffitsiyentlar tahlili - moliyaviy hisobot elementlari va 
moddalarini o'zaro nisbatlash asosida aniqlanadigan ko‘rsatkichlar 
asosida baholash usulidir.
Omilli tahlil - natijaviy ko'rsatkichga ta’sir etuvchi birliklami va 
hisob kitob qilish mumkin bo‘lgan birliklarda aniqlash usulidir10.
Moliyaviy tahlil usullari qatoriga ayrim manbalarda, shuningdek, 
taqqoslama (solishtirma) tahlil, loyihaviy tahlil, diskontlash usullari ham 
kiritiladiki ushbu usullar iqtisodchilar guruhiga kiruvchi boshqa 
mutaxassislar tomonidan ko'proq qo'llaniladigan usullardir.
Yuqorida keltirilgan usullar tahlilchilaming barcha qatlami uchun 
yagona usullar sifatida foydalaniladi.
Tahlil usullarining sxematik tushuntirish ulami anglashni yanada 
osonlashtiradi. Shu sababli, bir xil holatning har xil jihatlarini aks 
ettiruvchi 
moliyaviy 
hisobot 
elementlari 
moddalariga nisbatan, 
shuningdek, 
moliyaviy 
holat 
ko'rsatkichlariga 
nisbatan 
ushbu 
usullaming tasnifini berib o'tamiz.
Moliyaviy hisobotni «o‘qish». Moliyaviy hisobotni «o‘qish» 
deganda ko‘pincha moliyaviy hisobotning manzilligi (egasi) mulki 
shakli (xususiy, aksionerlik, h.k.), o ich o v birligi (milliy va xorijiy 
valyuta), yuridik manzilli, davriyligi (qaysi davrga to'zilishi) tasniflash 
tushuniladi. Aslida o‘qish kengroq tushuncha. Unda mulkning o‘ziga va 
qarzga olingan qismlarga bo‘Iinishi, agar korxonada pul mablag‘lari 
b o isa, ular hozirda kimga tegishli ekanligi, agar korxona foydaga ega 
boMsa, ular qaysi aktivlarda shakllanganligi (moliyaviy va nomoliyaviy 
ko‘rinishda ekanligi), balansning o'sishi nimani izohlashi, agar korxona 
moliyaviy barqaror bo'lsa yoki nobarqaror bo‘lsa u balansda qanday 
joylashuvi kabi masalalami ham qamrab olmog'i lozim.