Toshkent moliya instituti m. Y. Raximov, N. N. Kalandarova moliyaviy tahlil

Aktivlarni kelib tushishi yoki ko‘payishi		Aktivlarni chiqib ketishi yoki kamayishi		Daromad va xarajatlar farqi
Naflilikni nisbiy ifodasi
Aktivlar		Daromad		Xarajat		Foyda		Rentabel lik

9.1-rasm. Moliyaviy natijalarni ifodalovchi ko‘rsatkichlarning bir-biriga bog‘liqligi
Aktivlar – subyekt nazorat qiladigan, kelgusida ulardan daromad olish maqsadida avvalgi faoliyat natijasida olingan iqtisodiy resurslardir.

Daromad – aktivlarning kelib tushishi yoki ko‘payishi yoxud majburiyatlarning kamayishi shaklida iqtisodiy nafning hisobot davrida o‘sish va ushbu o‘sish kapital egalarining kapitalga qo‘yilmalari bilan bog‘liq bo‘lmagan ko‘payishidir.⁵¹

Daromad tushunchasi odatdagi faoliyatdan olinadigan daromad va boshqa daromadlarni o‘z ichiga oladi. Odatdagi faoliyatdan olinadigan daromad tadbirkorlik subyektining odatdagi faoliyati doirasida hosil bo‘ladi va turlicha nomlanadi, shu jumladan sotishdan tushum, yig‘imlar, foizlar, dividendlar va royaltilar.

Daromadni hisobga olishdagi asosiy masala bo‘lib, ushbu daromad qachon tan olinishi kerakligini aniqlash hisoblanadi. Daromad kelgusi iqtisodiy naf tadbirkorlik subyekti tomonidan olinishi ehtimoli mavjud bo‘lganida va ushbu naf ishonchli darajada baholanishi mumkin bo‘lganda tan olinadi.

Xarajat – aktivlarning chiqib ketishi yoki kamayishi yoxud majburiyatlarning ortishidir.

Foyda – daromad va xarajatlar o‘rtasidagi ijobiy farq.

Zarar – daromad va xarajatlar o‘rtasidagi salbiy farqdir.