Toshkent moliya instituti m. Y. Raximov, N. N. Kalandarova moliyaviy tahlil

Kredit oluvchining faoliyatini baholash

Baholash elementlari	Ko‘rsatkichlari
Mijozning faoliyatni rivojlantirishga intilishi	o‘sish dinamikasi
	o‘zgaruvchanlik
	istiqbollik
Mahsulot (ish, xizmat)larga talabning o‘zgarishi	mijozlar tavsifi
	bozor hajmi va sifat ko‘rsatkichlari
	sotish hajmi
	baho belgilash tartibi
	sotish rejasi
	talabning barqarorligi
	tovarning almashuvchanligi
	xavf-xatarlar
Taklifning o‘zgarishi	raqobatchilar holati
	jo‘natmalar muvofiqligi
	jo‘natmalar xavf-xatari
	narxning barqarorligi
	ishchi kuchi bilan bog‘liq sabablar
	xalqaro valyutaga talabning mavjudligi
Mahsulotning sifat tasnifi	texnologiya darajasi
	mahsulot sifati
	kapital va mehnat sig‘imi
Raqobat darajasi	raqobatchilar
	raqobatning intensivligi
	bozorga kirishdagi to‘siqlar
	peshqadam raqobatchilarning bozordagi ulushi

Kreditga layoqatlilik tahlilining maqsadi – korxonalarning kredit, qarz mablag‘larini jalb etishi yuzasidan ularning moliyaviy holati va natijalarini tahlil etish orqali pul mablag‘larini ko‘paytirish imkoniyatlarini retrospektiv tahlilini amalga oshirishdan iborat.

Korxonalarning kreditga layoqatligini baholashda tahlil oldiga quyidagi vazifalar qo‘yiladi:

• 
  korxonalarning kreditga layoqatliligini davriy oraliqlar bo‘yicha o‘rganish;
  
• 
  korxonalarning moliyaviy barqarorligi, aktivlar va kapital foydaliligini baholash;
  
• 
  mablag‘larni joylashinuvidagi holat, ularning aylanuvchanligini baholash;
  
• 
  muddati o‘tgan majburiyatlarning holati, korxonalarning moliyaviy mustaqillik darajasidagi o‘zgarishlar, sotish hajmidagi o‘sish, likvid mablag‘larning holati kabi qo‘shimcha ko‘rsatkichlarga baho berish.
  

Kreditga layoqatlilikni tahlil etishning darajasi va sifati axborot manbalarining to‘liqligiga va ularning atroflicha o‘rganilishiga bog‘liq. Shu sababli tahlil etishda o‘rganiladigan axborotlarni tarkiblash va ularni tizimlashtirish muhim masala hisoblanadi. Quyida, korxonalar kreditga layoqatliligini baholash, tahlil etishning axborot manbalari va ularga qo‘yilgan talablarni keltirib o‘tamiz.

Kreditga layoqatlilikni baholashda ichki va tashqi moliyaviy tahlilni axborot manbalari