Toshkent moliya instituti kredit-iqtisod fakulteti bank aktivlarining daromadliligi va likvidliligi

 

  

 

 

(1) 

Bunda: 

 SFD – sof soizli daromad;  

i

СР

А

va 

j

СР

П

 - i-guruh aktivlarning o‘rtacha qiymati va j-guruh aktivlarning 

o‘rtacha qiymati;  

i

Д

 -  i-guruh aktivlardan olinadigan daromad darajasi;  

j

З

 -  j-guruh passivlarga to‘lanadigan xarajatlar. 

 

 

Ikkinchidan,  tijorat  banklari  faoliyati  risklarni  kamaytirish  uchun  ishlab 

chiqilgan  normativlar  asosida  tartibga  solib  boriladi.  Quyidagi  jadvalda  Rossiya 

Markaziy banki tomonidan o‘rnatilgan normativlar keltirilgan: 

6-jadval. 

Rossiya Banki tomonidan o‘rnatilgan majburiy me’yorlar

10

. 

Ko‘rsatkichlar 

Ko‘rsatkichlarni hisoblash 

formulalari 

O‘rnatilgan 

me’yorlar, % 

YUqori likvidli aktivlar va jalb 

qilingan mablag‘larning o‘zaro 

nisbati ko‘rsatkichi 

PL1 = (Lam / PS) 



 100% 

PL1 ≥ 3 

Lahzali likvidlik ko‘rsatkichi 

PL2 = (Lam / Ovm) 



 100% 

PL2 ≥ 15 

Joriy likvidlik ko‘rsatkichi 

PL3 = (Lat / Ovt)  



 100% 

PL3 ≥ 50 

Jalb qilingan mablag‘lar 

strukturasi ko‘rsatkichi 

PL4 = (Ovm / PS) 



 100% 

PL4 ≤ 50 

Banklararo resurslar bozoriga 

bog‘liqlik ko‘rsatkichi 

PL5 = ((PSbk – SZbk) / PS) 



100% 

PL5 ≤ 27 

O‘z veksel majburiyatlarining 

risklilik ko‘rsatkichi 

PL6 = (Ov / K) 



 100% 

PL6 ≤ 90 

Berilgan kreditlar ko‘rsatkichi 

(bankdan tashqari) 

PL7 = (SZnb / PSnb) 



 100% 

PL7 ≤ 180 

Yirik kreditorlar va 

omonatchilarning riskka  

moyillilik ko‘rsatkichi 

PL 10 = (Ovkk / Lat) 



 100% 

PL10 ≤ 270 

O‘z mablag‘larining etarlilik 

ko‘rsatkichi 

PK1 = (K / (Avz risk )) 



 100% 

PK1 ≥ 11 

Umumiy kapital etarliligi 

ko‘rsatkichi 

PK 2 = (K / (A risk )) 



 100% 

PK2 ≥ 6 

                                                           

10

 Интернет маълумотлари асосида тайёрланди. 

---

Ssudalar sifati ko‘rsatkichi 

PA1 = (SZbn / SZ) 



 100% 

PA1 ≤ 20 

Aktivlar sifati ko‘rsatkichi 

PA2 = ((A20 – R20) / K) 



100% 

PA2 ≤ 15 

Muddati o‘tgan kreditlar 

salmog‘i ko‘rsatkichi 

PA3 = (SZpr / SZ) 



 100% 

PA3 ≤ 18 

Kreditlar bo‘yicha yo‘qotishlar 

va boshqa aktivlar uchun 

qilingan zaxira normasi 

ko‘rsatkichi 

PA4 = (RVPSf/SZ)  



 100% 

PA4 ≤ 20 

Jami yirik kreditlarning risklilik 

ko‘rsatkichi 

PA5 = (Kskr / K) 



 100% 

PA5 ≤ 750 

Aksionerlarga berilgan kreditlar 

xatari ko‘rsatkichi 

PA6 = (Krsa / K) 



 100% 

PA6 ≤ 45 

Bankka daxldor shaxslarga 

berilgan kredit xatarlari 

ko‘rsatkichi 

PA7 = (Krsi / K) 



 100% 

PA7 ≤ 2,7 

Bunda:  

Lam – yuqori likvidli aktivlar; Lat – 30 kungacha bo‘lgan likvid aktivlar;  

PS – jalb qilingan mablag‘lar; Ovm – talab qilib olinguncha majburiyatlar;  

Ovt – 30 kungacha bo‘lgan majburiyatlar;  

PSbk – banklararo olingan kreditlar va depozitlar; 

 SZbk – banklararo berilgan kredit va depozitlar;  

Ov – bank tomonidan chiqarilgan veksellar; K – bank kapitali;  

SZnb – mijozlarga berilgan kreditlar (banklardan tashqari);  

PSNB – mijozlar mablag‘larini jalb qilish ko‘rsatkichi (banklardan tashqari);  

Ovkk – bankning omonatchilar va kreditorlar oldidagi majbkriyati jami bank 

majburiyatlarining 10 % va undan yuqorisini tashkil qiladi; 

Avz risk – riskka tortilgan aktivlar;  

A risk – risklilik darajasi yuqori bo‘lgan aktivlar;  

SZbn – umidsiz kreditlar; SZ – jami berilgan kreditlar bo‘yicha qarzdorlik;  

A20 – bank 20 % dan ko‘p rezerv shakllantiradigan aktivlar;  

R20- A20 bo‘yicha amlada tashkil qilingan zaxiralar;  

SZpr – to‘lov muddati 30 kundan oshgan kreditlar miqdori;  

RVPSf  –  amalda  kreditlar  bo‘yicha  ehtimoliy  yo‘qotishlarga  qarshi  tashkil 

qilingan zaxiralar;  

---

Kskr  –  bir  yoki  bir  guruh  qarzdorlarga  berilgan  kreditlarning  umumiy 

summasi;  

Krsa – bankning aksionerlarga berilgan kreditlari;  

Krsi – bankning daxldor shaxslarga berilgan kreditlari. 

Yuqoridaga  jadvalda  keltirilgan  me’yorlar  mavjud  chegaralarda  bo‘lib, 

ularni  bajarish  har  bir  bank  uchun  majburiydir.  Rossiya  banki  har  oyda  tijorat 

banklari  tomonidan  taqdim  etilgan  hisobotlar  asosida  ularning  holati  bo‘yicha 

nazorat o‘rnatadi. Mana shu iqtisodiy me’yorlarga rioya qilinmasa, Rossiya banki 

ogohlantiruvchi  yoki  cheklov  choralarni  (jarima,  ayrim  operatsiyalar  bo‘yicha 

cheklovlar yoki taqiq o‘rnatish, filiallar ochishni taqiqlash va boshqalar) qo‘llashi 

mumkin.