Toshkent moliya instituti iqtisodiyot nazariyasi

Tashkiliy iqtisodiy munosabatlar – ishlab chiqarish jarayonini tashkil qilish orqali vujudga keladi. Masalan, bunga mehnat taqsimoti, uning ixtisoslashishi va kooperatsiyasi, ishlab chiqarishning to’planishi va uyg’unlashtirilishi natijasida vujudga keladigan munosabatlarni kiritish mumkin.

Ijtimoiy – iqtisodiy munosabatlar – hayotiy ne’mat va vositalarni ishlab chiqarish, taqsimlash, ayriboshlash va iste’mol qilish jarayonida vujudga keladi.

Jamiyat taraqqiyotining har bir bosqichida ishlab chiqaruvchi kuchlar va iqtisodiy munosabatlar mavjud turining birligi ishlab chiqarish usulini tashkil qiladi.

Klassik yondashuvga ko’ra iqtisodiy munosabatlar bir vaqtda bazis ham hisoblanadi. Uning ustida mazkur iqtisodiy tizimga xos bo’lgan alohida siyosiy, huquqiy, mafkuraviy, milliy, axloqiy, oilaviy va boshqa ijtimoiy munosabatlar hamda tartibotlarning alohida turlari vujudga keladi. Ularning barchasi jamiyatning ustqurmasini tashkil qiladi. Ishlab chiqarish usuli bilan jamiyat ustqurmasi ijtimoiy – iqtisodiy formatsiya deyiladi.

Texnologiya – bu ishlab chiqarish omillarini uyg’unlashtirishning ma’lum bir usullaridir.