Toshkent moliya instituti "buxgalteriya hisobi" kafedrasi

40-jadval 
Tovar-moddiy zaxiralar to‘g‘risida ma’lumotlar 
№
Ko‘rsatkichlar 
Buyumlar 
miqdori 
Birlik 
bahosi 
Summa 
1 Davr boshida TMZ 
120 
90 
10800 
2 1 iyunda sotib olingan 
70 
100 
7000 
3 1 oktyabrda sotib olingan 
90 
110 
9900 
4 Mavjud tovar-moddiy zaxiralar
280 
98,92 
27700 
5 Yil davomida sotilgan tovar-moddiy 
zaxiralar 
200 
? 
? 
Davr oxirida qolgan TMZ 
80 
? 
? 
Donalab baholashda, kamroq qiymati tanlangan bo‘lsa, 18900 so‘mni (120 x 
90) + (70 x 100)+(10x110), agar tannarxi eng yuqori bo‘lgan 150 ta buyum
tanlangan bo‘lsa, O‘rtacha qiymatda esa 19784 so‘m (200 x 98,92) bo‘ladi, ya’ni 
27700 : 280 = 98,92. FIFO usulida, 18900 so‘m (120 x 90) + (70 x 100) + (10x110)ni 
tashkil etadi. 
Bu usullarni solishtiradigan bo‘lsak, quyidagi ko‘rinishga ega bo‘ladi (bu yerda 
donalab baholash usuli aniq tanlab olingan buyumlarga bog‘liq bo‘ladi).
43
Wan Madznah Wan Ibrahim va Mohd Rizal Palil “Fundamentals of business accounting” Oxford university Press, 
2014; 103-bet. 

---

233 
41-jadval 
FIFO va AVECO usullari 
Baholash 
usullari 
Sotilgan materiallar 
qiymati so‘m 
Davr oxirida qolgan 
materiallar 
Jami, 
so‘m 
FIFO 
18900 
8800 
27700 
O‘rtacha tannarx 
19785,5 
7915,5 
27700 
Moliyaviy hisobotlarni tayyorlashda 4-son BHMSga
 
muvofiq FIFO usulini 
qo‘llash maqsadga muvofiq, chunki ishlab chiqarish zaxiralari qiymati hisobot davri 
oxirida joriy bahoga yaqinroq bo‘ladi va korxona aylanma aktivlarini aniq aks 
ettiradi.