Toshkent kimyo-texnologiya instituti oziq-ovqat mahsulotlari texnologiyasi fakulteti

Davriy  usulda  dezodoratsiyalashni  texnologik  sxemasi  (15-rasm). 
Rafinatsiyalangan  yog‘  (1)  bakdan  vakuum  yordamida  (4)  dezodoratorga  so‘rib 
olinadi. Dezodorator, ishlashdan oldin unda vakuum hosil qilinadi va o‘sha vakuum 
yordamida  dezodorator  yog‘  bilan  yarmigacha  to‘ldiriladi.  Yog‘  100
0
C  gacha 
qizdiriladi  va  qizdirish  davom  ettirilgan  holda  dezodoratorga  pastki  qismdagi-
barbatyordan  ochiq  bug‘  beriladi.  Harorat  180
0
C  ga  chiqqach  kerakli  bo‘lgan  bug‘ 
miqdori  beriladi  (250  kg/soat).  Yog‘ni  180
0
C  gacha  ko‘tarilish  vaqti  30  min.  dan 
oshib  ketmasligi  kerak.  Apparatdagi  vakuum  ejektorlar  bloki  yordamida  hosil 
qilinadi. Apparatdagi qoldiq bosim 0,65 kPa(5mm sim. ust)dan oshmasligi kerak. 
Dezodoratsiyaning  harorati  kokos  yog‘i  uchun  180
0
C,  salomas  va  qolgan 
o‘simlik yog‘lari uchun 210-230
0
C atrofida bo‘ladi. 
Ga
z-
bug
’ a
ra
lashma
si 
appa
ra
td
an
 
Hav
o
 v
a 
g
azlar
 AT
Mg
a 
So
v
u
tu
v
ch
i 
su
v
 k
o
n
d
en
sat
o
rg
a 

---

 
46 
Dezodoratsiya  jarayoni  tugagach  (dezodoratsiya  vaqti  1,5-3  soat  atrofida 
bo‘ladi)  dezodoratsiya  qilingan  yog‘  sovutish  uchun  (5)  sovitgichga  beriladi. 
Sovitgichda yog‘ suv yordamida sovitiladi va (6) nasos bilan dezodoratsiya qilingan 
yog‘ga  mo‘ljallangan  bakka  tushadi.  Sistemada  vakuum  (7)  ejektorlar  bloki 
yordamida  hosil  qilinadi.  Dezodoratordan  chiqayotgan  bug‘-havo  aralashmasi  (3) 
tomchi  ushlagich  dan  o‘tib  vakuum  sistemasiga  so‘rib  olinadi.  Tomchi  (3) 
ushlagichda ushlanib qolgan yog‘ tomchilari (2) tomchi to‘plagichda to‘planadi. 
Ejektor  sistemasining  kondensatorlariga  berilayotgan  suv  uzluksiz  ravishda 
barometrik quduq(8)qa tushib turadi. 
Dezodoratsiya  qilingan  yog‘ni  sifatini  saqlab  qolish  uchun  unga 
dezodoratsiya  jarayonida  limon  kislotasi  eritmasi  (20  %)li  1  t  yog‘  uchun  0,6  l 
miqdorda qo‘shiladi. Bu usulni unumdorligi kuniga 20-25 tonnani tashkil qiladi.