|
Ichimlik suvi ta'minoti tarmog'iga berilgan suvda 0,3-0,5 mg/l konsentratsiyasida faol qoldiq xlorning mavjudligi dezinfeksiya samaradorligining kafolati hisoblanadi.
Suvni zararsizlantirishning yana bir usuli bu elektr impuls usuli - impulsli elektr razryadlaridan (IER) foydalaniladi. Usulning mohiyati elektr zarba berishdir.
Elektr impuls usuli bilan ichimlik suvini zararsizlantirish jarayonida juda ko'p hodisalar ro'y beradi: kuchli gidravlik jarayonlar, ultra yuqori bosimli zarba to'lqinlarining paydo bo'lishi, ozon, kavitatsion hodisalar, kuchli ultratovush tebranishlari, haroratning oshishi va hokazo. Ushbu hodisalarning natijasi suvdagi deyarli barcha patogen mikroorganizmlarni yo'q qilishdir. IER bilan zararsizlantirilgan suv 4 oygacha bakteritsid xususiyatiga ega bo'ladi.
Suv ta'minoti inshootlari va tarmoqlarining qoniqarsiz sanitariya-texnik holati taqsimlash tizimi orqali tashish paytida ichimlik suvining ikkilamchi ifloslanishiga, birinchi navbatda yuqumli kasalliklar tarqalishiga olib keladigan avariyalar sabab bo'ladi.
Mavzuga oid test savollari.
Suvning gigiyenik ahamiyati?
badanni toza tutish, kiyim bosh, turar joylarni toza saqlash, ovqat tayyorlash, sog’lomlashtiruvchi va chiniqtiruvchi omil
organizmga tushadigan moddalarning universal erituvchisi
organizmdagi biokimyoviy jarayonlarni ta’minlash
terining tarangligini ta’minlab, termoregulyatsiyani normal ketishini ta’minlaydi
2. Suvning epidemiologik ahamiyati:
suv ko’pgina yuqumli kasalliklarni tarqatuvchi omil bo’lishi mumkin
organizmda biokimyoviy jarayonlarni yaxshi kechishini ta’minlaydi
endemik kasalliklarni kelib chiqishi va rivojlanishiga olib keladi
mikroorganizmlar uchun suv muxiti saqlanishi va ko’payishi uchun muvofiq muhit hisoblanadi
3. O’zbekiston aholisini ichimlik suvi bilan ta’minlashdagi asosiy muammolarni ko’rsating:
aholini yetarlicha ichimlik suvi bilan ta’minlanmaganligi, suv manbalarining tanqisligi, manbalarning ifloslanganligi
vodoprovod suvi bilan ta’minlanganlik
suv manbalarining uzoqligi va sho’rlanganligi
manbalarning ifloslanganligi va manbalardan foydalanishdagi texnik qiyinchiliklar
4. Bizning sharoitda uchraydigan va quyida keltirilgan manbalarning qaysi biri yer osti suvlariga kiradi
quduq, buloq va artezian suvlari
sizot va taqir suvlar
suv omborlaridagi va vodoprovod suvlari
artezian va sizot suvlari
5. Aholini markazlashgan suv bilan ta’minlash qaysi tartibda amalga oshiriladi
suvni olish, tozalash, zararsizlantirish saqlash va aholiga uzatish
artezian qudug’idan ko’tarish, to’plash, saqlash va aholiga uzatish
suvni olish, tindirish, saqlash va aholiga uzatish
suvni olish, haydash minorasiga ko’tarish, saqlash, aholiga uzatish
6. Ichimlik suvining sifatini normalashda qaysi ko’rsatkichlar guruhidan foydalaniladi:
organoleptik, fizikaviy, kimyoviy, bakteriologik
biologik, bakteriologik, fizikaviy, organoleptik
organoleptik, bakteriologik, kimyoviy, biologik
rangliligi, tiniqligi, hidi,
7. Suvni zararlantirishning asosiy usullari:
A) xlorlash
B) qaynatish
C) filtratsiya
D) tindirish
8. Suvga ishlov berishda -koagulyatsiya, filtrlash, cho’ktirish qaysi bosqichga kiradi
suvni tindirish
suvni zararsizlantirish
dezaktivatsiya qilish
suvni deftorlash
9. Suvning gigiyenik ahamiyati?
uy-joy, badan, kiyim-boshlarni toza tutishda
fiziologik ehtiyojlar
erituvchi, katalizator, dezinfektsiya
xonalarni tozalashda, ovqat tayyorlashda, hazm bo’lishi
10. Suv orqali vujudga keladigan endemik kasalliklar?
flyuoroz, kareis , suv-nitratli metgemoglobinemiya
bo’qoq, flyuoroz, itay-itay, ichterlama
ichburug’, ichterlama, flyuoroz
buqoq, flyuoroz, oshqozon-ichak kasalliklari
11. Suvni zararsizlantirish samarasi quyigilarga ko’ra o’tkaziladi:
ichimlik suvida qoldiq xlor bo’yicha
koli-titr, koli–indeks;
xlorli ohakda faol xlorning miqdori;
suvni rangi bo’yicha;
12. O’zbekistonda ichimlik suvi tarkibida ftorning me’yorini kamayishi nima bilan tushuntiriladi
A) tish karieslarining ko`payishiga
B) iqlimning quruqligi va yuqori namligi
C) flyuorozning profilaktikasi uchun
D) O’zbekistonda ftorning yuqori miqdori
13. Suvning tindirish va tiniqlashtirish usullariga kiradi
A) tindirish, koagulyatsiya, filtrlash
B) tindirish, distillyatsiya;
C) filtratsiyalash
D) chuchuklashtirish, gamma nurlar qo’llash
14. Suvning kimyoviy zararsizlantirish usullari?
A) xlorlash
B) tindirish
C) qaynatish
D) UBN
15. Suvning ta’mi va hidini kim aniqlaydi
A) degustatorlar
B) laborantlar
C) har qanday odam
D) suvning xidi aniqlanmaydi
16. Ichimlik suvining bakteriologik ko’rsatkichlari:
A) koli titr, koli indeks, umumiy mikroblar soni
B) anaeroblar titri kolititr
C) termofillar titri koli indeks
D) patogen mikroorganizmlar mavjudligi
17.Suvni maxsus ishlov berish usullarini ayting
A) ftorlash, dezodoratsiya, temirsizlantirish
B) koagulyatsiya, tindirish
C) xlorlash, yodash,ozonlash
D) temirsizlantirish kumush ionlari bilan
18. Suvni zararsizlantirishning kimyoviy usullarini ayting
A) xlorlash, ozonlash, kumushning ionlari ta’siridan foydalanish
B) tindirish, koagulyatsiya va tiniqlashtirish
C) qaynatish, ultrabinafsha nurlar bilan nurlantirish
D) mexanik cho’ktirish va filtratsiya
19. Ichimlik suvining ta’mi nimaga bog’liq:
A) suvning harorati, erigan gaz va tuzlarga
B) suvning harorati va erigan gazlarga
C) suvning haroratidan
D) erigan og’ir metall tuzlariga
20. Ichimlik suvining epidemik xavfsizligining bevosita ko’rsatkichlari:
A) saprofit mikroflora va ichak tayoqchalari bakteriyalari guruhi
B) ichak tayoqchalari bakteriyalari guruhi
C) o’tkir ichak infektsiyalari qo’zg’atuvchilari
D) saprofit va parazitar mikroflora
Do'stlaringiz bilan baham: |
