Toshkent farmatsevtika instituti

Patogenezi va klinikasi. Silning inkubasion davri 15-30 kun. Sil mikobakteriyalari odam yoki hayvon organizmiga tushganida shikastlangan to’qimalarda sil do’mboqchalari paydo bo’la boshlaydi. Bular limfoleykositlar va gigant hujayralar to’plamidan iborat bo’lib, ular o’rtasida leykobakteriyalar turadi. Organizmning qarshiligi kuchli bo’lsa, do’mboqchani pishiq biriktiruvchi to’qima o’rab oladi va mikobakteriyalar necha yillab tirik saqlansada, undan tashqariga chiqmaydi.

Klinikada silning o’pka formasi va o’pkadan tashqari formasi tafovut qilinadi, o’pkadan tashqari formalarida suyaklar, bo’g’imlar, teri, buyrak, xiqildoq, ichak va boshqa organlar shkastlanadi. Mikrobiologik diagnostikasi. Mikroskopiya metodlarini, kulturalar ajratib olish , sezuvchan hayvonlarga yuqtirib ko’rish va allergik reaksiyalarni o’z ichiga oladi. Prosessning qaerda joylashganiga qarab balg’am, siydik, orqa miya suyuqligi, medadan olingan chayindi suvlar va boshqalar tekshirib ko’riladi.

Epidemiologiyasi. Asosiy infeksiya manbai o’pka silining ochiq formasi bilan og’rigan va mikrobakteriyalarni tashqariga chiqarib turadigan odamdir. Kasallik ko’pincha havo tomchi yo’li bilan yuqadi (sil bilan og’rish hollarining 80% ga yaqini o’pka siliga to’g’ri keladi).

Profilaktikasi va davosi. Profilaktikasi sil bilan og’rigan bemorlarni o’z vaqtida aniqlab, dispenser hisobiga olish, kasal hayvonlar va parrandalarning suti va go’shtini yuqumszlantirishga asoslangan. Odamlarni aktiv ravishda immunlash ham katta axamiyatga egadir.