Toshkent farmatsevtika instituti

Nospesifik gumoral faktorlar turli – tuman mikroblarga ta’sir ko‘rsatadiyu, lekin ta’siri spesifik antitelolar ta’siriga qarangada ancha kam bo‘ladi. Spesifik va nospesifik faktorlarning birgalikda ta’sir ko‘r- satishi hammadan ko‘ra samarali bo‘lib chiqadi. Nospesifik himoya faktor- lari jumlasiga komplement, properdin, leykinlar, plakinlar, β- lizinlar, interferon kiradi.

Komplement ( latincha complementum – to‘ldirish degan so‘zidan olingan ) yoki aleksin ( yunoncha alexo - himoya qilaman degan so‘zdan olin- gan ) orqa miya suyuqlig‘i bilan ko‘z oldingi kamerasi suyuqlig‘ini aytmagan – da, organizmdagi deyarli barcha suyuqliqlarda topilgan. U ba’zi bakteriya- larni lizisga uchratish, eritib yuborish xususiyatiga egadir.

Properdin ( latincha perdere –yemirmoq, parchalamoq degan so‘zdan olingan ) qon zardobida Pillimer tomonidan topilgan. U oqsil – globulin bo‘lib komplement va magniy ionlari bilan birga qo‘shilganda bakteriyalar – ga halokatli ta’sir ko‘rsatadi va ba’zi viruslarni inaktiv holatga kelti – radi.

Odamning qon hujayralari va qon zardobidan mikroblarga halokatli ta’sir ko‘rsatadigan boshqa moddalar ham ajratib olingan, masalan, leyko –sitlardan ajratib olingan termostabil, issiqqa chidamli bakteritsid mod – dalar – leykinlar, trombotsitlardan olingan plakinlar, odamning qon zardobidan olingan β – lizinlar shular jumlasidandir .

Interferon – virusning rivojlanishini susaytirb qo‘yadigan, ingiba- siyalaydigan oqsildir.

Antigenlar

Antigenlar – organizga yot bo‘lgan moddalar bo‘lib, ular organizmga kritilganida spesifik immun reaksiyalarni chaqiradi. Toksinlar, o‘simlik zaharlari, ilon zahari ferment va boshqalar antigen bo‘lishi mumkin. Mikrob hujayralari va viruslar tarkibiga antigen aktivlikka ega bo‘lgan murakkab kompleks moddalar kiradi.