Toshkent farmatsevtika instituti

Vaksinalarni qo‘llash prinsiplari. Vaksinatsiya qilishning turli usullari mavjud: teri ustiga emlash ( chechak, tulyaremiya ), teri ichiga (BSJ), teri ostiga , ichakning yuqumli kasalliklariga qarshi ( enteral, jonli polivaksina), burunning shilliq qavatiga ( grippga qarshi ), aerogen va aralash usullar bilan emlash usullari maqjud. Keyingi paytlarda teri ostiga ignasiz vaksinatsiya qilish usuli kengqo‘llanilmoqda. Jonli vaksi –nalar bilan ko‘pincha bir marta emlanadi ( paratif va qizamiqqa qarshi emlash ) yoki ketidan revaksinatsiya qilinadi ( BSJ , poliomielitga qarshi emlash). Jonsiz vaksinalar esa 7 – 10 kun ichida 2 – 3 marta yuboriladi. Kimyoviy vaksinalar va anatoksinlar bilan esa odatda bir marta vaksinatsiya qilinadi. Vaksinalar asosan yuqumli kasalliklarning profilaktika qilish maqsadida qo‘llaniladi.

Immun zardoblar davolash – profilaktik va diagnostik kabi turlari- ga bo‘linadi. Davolash – profilaktik zardoblar giperimmunizatsiyalangan otlar yoki nisbatan ko‘p qon olish mumkin bo‘lgan boshqa biror jonivorning qonidan tayyorlanadi. Bundan tashqari yuqumli kasalliklar bilan og‘rigan yoki shunday kasalliklarga qarshi emlangan donorlarning qonidan ham zardob preparatlarini olish mumkin.Diagnostik zardoblar esa yuqumli kasalliklarga qarshi emlash yo‘li bilan immunitet hosil qilgan quyonlar – ning qonidan tayyorlanadi.