Toshkent farmatsevtika instituti

Gemolitik sariqlik eritrotsitlarning qon tomirda yoki to`qimada (RES hujayralarida) parchalanishiga olib keluvchi sabablar natijasida yuzaga keladi. RES hujayralaridan qonga o`tgan yuqori miqdordagi erkin bilirubin jigarda bog`lanishga ulgurmaydi va oqibatda qondagi uning miqdori ortadi. Katta miqdorda ajralayotgan sterkobilin va urobilin ta`sirida axlat, siydikda esa urobilin miqdori ortiqcha bo`lganligi uchun to`q sariq rangga kiradi.
Parenximatoz sariqlik jigar hujayralarining viruslar, toksik gepatotrop birikmalar ta`sirida zararlanib, o`tkazuvchanligini oshishi natijasida bilirubinglyukuronidlarini jigardan qonga o`tishi normaga nisbatan birmuncha ortadi. Jigar hujayralarining zararlanishi oqibatida uning qondagi bilirubinni ushlab qolishi va undan bilirubinglyukuronidlar hosil bo`lishi sekinlashadi. Bu vaqtda normal gemoliz bo`lishiga qaramasdan erkin va bog`langan bilirubin miqdori ortadi (lekin gemolitik sariqlik darajasida emas). Axlat va siydik rangi sterkobilin

413

va urobilin kam miqdorda ajralgani uchun och rangli bo`ladi. Ammo siydikda normada bo`lmagan bilirubin kam miqdorda paydo bo`ladi.