Toshkent farmatsevtika instituti

Platsenta (yo`ldosh) - sut emizuvchilarda homiladorlik endokrin bezi. Jinsiy funktsiyalar va homiladorlikni rivojlanishiga yordam beradigan gormonlarni ishlab chiqaradi. Platsenta gormonlari – progestinlar, estrogenlar, relaksin, xorionik gonadotropin (XGT) -strukturasi va xossalariga ko`ra gipofizning LG ga o`xshash. Xronik somatomammatropin (XSMT) yoki laktosomatotropin - prolaktin, somatotropin va AKTG xossalarini o`zida jamlagan gormon.
Hozirgi vaqtda umurtqalilarda 10 tadan ortiq ichki sekretsiya bezlari va ular sintezlaydigan 50 ga yaqin gormonlari aniqlangan. Organizm funktsiyalarini boshqarishda ichki sekretsiya bezlari faoliyati va ular gormonlarini effektlari o`zaro bog`liq. Bunday o`zaro ta`sir ma`lum sharoitlarda bir tomonga yo`nalib, sinergik kuchga ega bo`lsa, boshqa hollarda - bir tomonga yo`nalsa ham antagonistik ko`rinishga ega. Ba`zi hollarda endokrin bezlari murakkab subordinatsiya yordamchi aloqa sistemasiga ega bo`lsa, boshqa hollarda MNS ga

428

bog`liq bo`lib, u bilan parallel ishlaydi. Har bir endokrin funktsiyaning fiziologik strukturasi quyidagilarni o`z ichiga oladi:
gormonlar sintezi va sekretsiyasi;
jarayon va funktsiyalarni o`ziga xosligi va o`zini-o`zi boshqarishi;
gormonlar sintezi, transportini o`ziga xoslisi;
gormonlar metabolizmining periferiyadagi maxsus fermentlari va oxirgi mahsulotlarini ekskretsiyasi;
gormonlar bilan ta`sirlanadigan to`qimalarni o`ziga xos o`zaro ta`sir-
lanishi.