Toshkent farmatsevtika instituti

13.7.2. Steroid gormonlar metabolizmi

Steroid gormonlari metabolizmi steroid skeletining o`zgarmasdan A halqadagi qo`shbog`ini qaytarilishi (estrogenlardan tashqari), uglerod atomlarini gidroksillanishi yo`llari bilan boradi. Birinchi bosqichda ∆₄ - qo`shbog` qaytarilib, steroidlarning degidrounumlari hosil bo`ladi. Reaktsiya NADF H<sub>2</sub> ga bog`liq bo`lgan 5 α - va 5 β - reduktaza fermentlari ishtirokida amalga oshiriladi. Ikkinchi bosqichda 3-ketoguruhlarni gidrirlanishi natijasida steroid gormonlarning 3 α - va 3 β - oksiunumlari hosil bo`ladi. Reaktsiyani katalizlovchi fermentlar 3 α - va 3 β - oksisteroiddegidrogenazalar (oksidoreduktazalar), ular NADF H₂ yoki NAD H₂ ishtirokida 3 - ketoguruhni 3 - oksiguruhgacha qaytaradi, bunda steroid

gormonlarning tetragidroshakllari hosil bo`ladi.

Steroidlarning tetragidrometabolitlari ko`pchilik hollarda biologik faollikka ega bo`lmagan gormonlar metabolizmining oxirgi mahsulotlaridir.

Ular suvda yomon eriydi va jigarda – sulfat kislota, glyukuron kislota va ba`zi bosha kislotalar konyugatlariga aylanib, ekskretsiyalanadi. Ko`pchilik steroid gormonlar katabolizmining oxirgi bosqichi -glyukuron kislotali oddiy efirlar va sulfat kislotali murakkab efirlar (sulfatlar) hisoblanadi. Eterifikatsiyalangan

437

steroidlarni suvdagi eruvchanligi ortadi va buyrak burma kanalchalarida, ichak shilliq qavatida reabsorbtsiya darajasi oshadi.