Тошкент фармацевтика институти

ДВ соҳасидаги давлат сиѐсатининг асосий таркиби 
ДВ соҳасидаги давлат сиѐсати мажмуавий оралиқ тизилма бўлиб, унинг 
бир мавжуд унсури битта ѐҳуд бир нечта сиѐсий мақсадларга эришишда
муҳим рол ўйнайди (дахлдорлик, сифат ва оқилона фойдаланиш). Сиѐсат 
тўлиқ ва келишилган , ягона муҳитни вужудга келтириб турли мақсадлар 
ва вазифаларни мутаносиблаштириши лозим. Масалан, асосий ДСга 
даҳлдорлик оқилона танлов, аҳоли - қудратли нарх, турғун молиявийлик, 

---

125 
шунингдек, соғлиқни сақлаш ва таъминотнинг ишончли тизилмаси орқали 
йўлга қўйилади. 
―Оралиқ дахлдорлик тизилмаси‖ нинг ушбу тўрт тури йўлига зарур 
ҳисобланади, аммо даҳлдорликни тўлиқ таъминлаш учун етарли бўлмайди. 
ДВ оқилона фойдаланиш ҳам оқилона танлов, тартибот чоралари, ўқитув 
стратегияси ҳамда молиявий рағбат билан бевосита боғлиқ бўлади. 
Қуйидаги 1-жадвал ДВ соҳаси давлат сиѐсати асосий тамойиллари 
ҳисобланган ва мазкур сиѐсатнинг бошқа учта вазифалари билан 
боғлиқлиги кўрсатилган. 
1-жадвал 
ДВ соҳасидаги давлат сиѐсати асосий таркибининг асосий вазифаларга 
боғлиқлиги
Вазифалар: дахлдорлик, сифат, оқилона фойдаланиш 
Таркиби:
Иқтисодий даҳлдорлик х х 
Асосий ДВ ни танлаш х (х)
ДВни молиялаш х 
Таъминот тизими х (х) 
Тартибга солиш ва сифатни
таъминлаш х х 
Оқилона фойдаланиш х 
Илмий изланишлар х х х 
Одам захиралари х х х 
Мониторинг ва баҳолаш х х х 
Х= бевосита боғлиқли; (Х)=билвосита боғлиқлик 
1-жадвалда кўриниб турибдики, кўпчилик омилларни фақат битта вазифага 
боғлаб қўйиб бўлмайди. Қуйида бу таркиб қисқа таҳлил этилган, 2 қисм (4-
12 боб)да эса улар батафсил муҳокама этилади. 
Асосий ДВни танлаш 
ДВни танлаш давлат клиник рахбариятига боғлиқлиги муҳимроқдир. Зеро,
у асосий ДВга дахлдорликни ва оқилона фойдаланиш томон қўйилган ҳал 
қилувчи қадам бўлади. Зотан, на давлат сектори, на тиббий суғурта 
бозордаги истисносиз барча дори воситаларни қўлга киритиш ѐхуд уларни 
харид қилишга қодир эмас. 
Мазкур омиллар энг муҳим масалалари: 

---

126 
-Давлатнинг фармацевтика секторида, айниқса, давлат сектори ва сарф 
харажатларни қоплаш нархини амалга оширишдаги иштирокини аниқлаш 
бўйича асосий ДВ тамойилини қабул қилиш биринчи галдаги вазифаларни 
белгилаш; 
- асосий ДВ юзасидан давлат рўйхати (рўйхатлари) ни ишлаб чиқиш ва 
янгилаш; 
- анъанвий ва ўсимлик ДВни танлаш бўйича механизмларни (йўл-
йўриқларни) аниқлаш; 
- керак бўлмайдиган ѐҳуд яроқлилигини йўқотган ДВни бекор қилиш.