Тошкент фармацевтика институти

Дори восита бўйича давлат сиѐсатининг вазифалари 
Кенг маънода давлат сиѐсати фармацевтика секторидаги адолат ва 
барқарорликка кўмаклашиши керак. 
Дори восита бўйича давлат сиѐсатининг умумий мақсадлари қуйидагиларни 
таъминлашдир: 
- дахлдорлик: асосий дори воситаларига жисмоний ва иқтисодий тенг 
хуқуқли дахлдорлик; 
- Сифат: барча дори воситаларининг сифати, хавфсизлиги ва 
самарадорлиги; 
- Оқилона фойдаланиш: терапевтик жиҳатдан мақсадга мувофиқ ҳамда 
тиббий ходимлар ва истеъмолчилар томонидан иқтисодий фойдали 
қўллашни рағбатлантириш. 
Давлат сиѐсатининг янада аниқ мақсадлари ва вазифалари мамлакатдаги
вазият, соғлиқни сақлаш давлат сиѐсати ҳамда ҳукумат томонидан устивор 
ҳисобланган сиѐсий йўналишларга боғлиқдир. Соғлиқни сақлаш билан 
боғлиқ мақсадлардан ташқари ўзга, масалан, иқтисодий кўринишда ҳам 
бўлиши мумкин. Хусусан, давлат фармацевтика қувватларини ўстириш 
қўшимча вазифага айланиши мумкин. 
Ҳамма ҳолатда ҳам дори восита сиѐсати барча вазифаларининг аниқлиги 
ҳал қилувчи омил бўлиб, у давлат ва хусусий секторнинг шунингдек, турли 
вазирликлар (соғлиқни сақлаш, молия, савдо, саноат ва ҳ.к.) ва давлат 
идоралари (тартибга солувчи ( назорат ва рухсат берувчи) дори
воситалари бўйича идора) ўрнини равшан аниқлаш имконини беради. 

---

124 
Асосий дори воситалари концепциясининг муҳим аҳамияти 
Асосий дори воситалари концепцияси давлат дори восита сиѐсатининг 
пойдеворидир, зотан у дахлдорликда адолат яратади ва тиббий-санитар 
ѐрдам тизилмаси учун устиворлик ўрнатишга кўмаклашади. Концепция 
моҳияти шундан иборатки, клиник раҳбариятларнинг келишуви маромида 
танланган дори воситаларини чекланган миқдорда истеъмол қилиш, 
дорилар билан яхши таъминлаш, оқилона тавсия этиш ҳамда сарф-
ҳаражатларни камайтиришга олиб келади. 
Бунинг сабаблари маълум, хавфсизлик кўрсаткичлари, иқтисодий ва 
терапевтик фойдага мойил клиник рахбарият тавсиялари асосида
танланган асосий дори воситалари тиббий ѐрдам кўрсатиш сифатини 
яхшилашни таъминлайди, сарфланган маблағлар келадиган фойдани
кўпайтиради . Кам номли дориларни кўп миқдорда харид қилиш нархлар 
рақобатига имкониятлар туфайли эришиладиган маблағларни тежашга 
олиб келади. Сифатлик, харид ,сақлаш, истеъмолга чиқариш ва қўлга 
бериш –буларнинг бари дори - воситалари номларини қисқартириш 
жараѐнини енгиллаштиради. Тиббий санитар ходимларни ўқитиш ҳамда 
дорилар ҳақидаги ахборот умумий тарзда мақсадларга яхши 
йўналтирилган бўлиши мумкин. Дори восита тавсия этувчи шахслар оз 
сонли дорилар билан муносабатда катта тажриба орттирадилар. Бунда
дориларни билишда ва уларга нисбатан бўладиган ноқулай қарашларни
баҳо беришда улар осон йўл тутадилар.
1999 йил охирида саноати ривожланган ва ривожланаѐтган
мамлакатларда асосий ДВ давлат ва идоравий рўйхатлари бўлиб, улар
давлат ва хусусий секторлардаги тибий санитария ѐрдамнинг турли 
даражасига мўлжалланган эди. Уларнинг 94 таси кейинги беш йил
янгиланиб, терапевтик ѐрдамнинг мавжуд даражаларига
мослаштирилди. Асосий ДВ ларнинг давлат рўйхатлари ѐрдам сифатини
яхшилашга ва дорилардан сезиларли пул маблағлари тежаш учун имкон 
яратди.