Тошкент фармацевтика институти

ҳуқуқий усуллардан 
ҳам фойдаланилади. 
Бошқаришнинг ҳуқуқий усуллари деганда маъмурият ва ҳодимлар 
3
Д.Т.Саипова. «Фармацевтик менежмент» фанидан ўқув-услубий кўрсатмалар тўплами. – 
Тошкент-2011. – 187 бет. 

---

50 
орасидаги муносабатларга ҳуқуқий меъѐрлар орқали юридик таъсир 
кўрсатиш жараѐни тушунилади.
Ҳуқуқий меъѐрлар қонунлар, қонуний хужжатлар, фармон ва 
фармойишлар, қарорлар, низомлар ва бошқа шаклда бўлади. Ҳуқуқий 
меъѐрлар муайян санкция (жарималарни) назарда тутади. Таъсир 
чораларининг характерига кўра улар моддий, интизомий, жиноий ва 
маъмурий санкцияларга бўлинади.
Моддий жавобгарлик
– бу ташкилотлар, бўғинлар, мутасадди 
ҳодимлар ва мансабдор шахсларнинг белгиланган вазифаларни сифатли, ўз 
вақтида бажариш ҳамда хўжалик фаолиятининг натижалари учун 
юклатилган маъсулиятдир. Моддий жавобгарлик меҳнат шартномасида 
белгиланган жарималарда, тўловлар кечиктирилган холларда белгиланган 
жарималар каби чораларда ифодаланади. 
Интизомий жавобгарлик
– бу белгиланган вазифаларни бажармаслик 
ва хизмат бурчларини бузиш, ваколатларни суистеъмол қилиш оқибатида 
келиб 
чиқадиган 
маъсулиятдир. 
Мазкур 
жавобгарлик 
қуйидаги 
кўринишларда бўлади: 
танбеҳ (огоҳлантириш); 
ҳайфсан; 
маълум муддатга лавозимини пасайтириш; 
муайян ижтимоий имтиѐзлардан маҳрум қилиш ва бошқалар. 
Маъмурий жавобгарлик
– ҳуқуқий жавобгарлик бўлиб, вакиллик 
идораси ѐки мансабдор ҳодимнинг қонунбузарликка йўл қўйган шахсга 
нисбатан маъмурий жазо чорасини қўллашида намоѐн бўлади. Бундай жазо 
қуйидаги кўринишда бўлади: 
Ҳаражатларни ундириб олиш; 
Келтирилган зарарни қоплаш; 
Интизомий чоралар; 
Жарима ва бошқалар.