Тошкент фармацевтика институти

Жиноий жавобгарлик
– бу мансабдор шахс томонидан лавозимини 
суистеъмол қилиш билан боғлиқ жиноят содир этилганида судда 
белгиланадиган жазолардир. Буларга: 
озодликдан маҳрум этиш; 
моддий ва маънавий зиѐнни ундириш; 
маъмурий ва интизомий чора кўриш ва бошқалар киради. 
3. Ижтимоий-психологик усулларнинг 
асосий мақсади жамоаларда 
соғлом ижтимоий-руҳий муҳитни яратишдир. Бу усул ижтимоий-маънавий 
вазиятга таъсир этиш йўли билан ходимларнинг феъл-атвори, руҳиятини 

---

51 
ҳисобга олган ҳолда бошқаришни билдиради. Бу усуллар ишлаб чиқариш 
жамоаларини, улардаги ―психологик иқлимни‖, ҳар бир ходимнинг шахсий 
хусусиятларини ўрганишга асосланган.
Ижтимоий-психологик усуллар қуйидаги масалаларни ҳал этишга 
қаратилган: 
1.
 
Ҳодимларнинг дунѐқарашлари, феъл-атворлари, қобилиятлари,манфаатлари 
каби ижтимоий-психологик хусусиятлари ҳисобга олган ҳолда жамоаларни 
шакллантириш. Бунинг натижасида жамоада ҳамкорлик ва ҳамжиҳатлик 
руҳида ишлаш учун қулай шарт-шароитлар яратилади. 
2.
 
Жамоада ташкилий маданиятни шакллантириш, ташкилот қадриятлари 
тизими, намунали анъаналар ва урф-одатларни жорий қилиш. 
3.
 
Ҳодимларда ижтимоий ривожланишни, янгиликларга интилишни ва 
ташаббусни рағбатлантириш, уларнинг умумий билим ва малака 
даражасининг ортишини таъминлайди. 
4.
 
Ҳодимларнинг маданий ва маиший эхтиѐжларини қондириш, яъни уй-жой 
шароити, фарзандларининг боғчаларга жойлашганлиги, даволаниш, дам 
олиш ва спорт билан шуғулланишга бўлган талабнинг қондириш 
имкониятлари.
5.
 
Ҳодимларнинг ўз меҳнат фаолиятларидан, танланган мутахассислиги ва 
касбидан қониқишлари учун шарт-шароитларни вужудга келтириш. 
Ижтимоий-психологик усуллар ―Бошқарув социологияси‖ ва ―Бошқарув 
психологияси‖га асосланади. 
Бошқариш 
социологияси
меҳнат 
жамоасини 
таркиб 
топдириш, 
ривожлантириш, ходимларнинг ташаббуси ва ижодий фаоллигини ошириш 
каби муҳим муаммоларни ҳал этишга қаратилган.
Бошқариш психологияси 
– 
кадрларни танлаш, уларни жой-жойига қўйиш, топшириқларни, 
функцияларни тақсимлашда, ходимларни раҳбатлантиришда, интизомни 
мустахкамлашда қўлланади.
Социал психология
– инсонлар ва жамоа 
фаолияти психологик ва социал омилларининг ўзаро алоқаси қонунларини, 
турли социал гурухлар хусусиятларини, жамоа мулоқоти ва ўзаро таъсир 
кўрсатиш шаклларини ўрганадиган психология фанининг сохасидир.