Toshkent davlat yuridik universtiteti davlat boshqaruvi kafedrasi

2.3. Ijro hokimyatini organlari ustidan parlament nazoratini o’rnatishda 

siyosiy partiyalarning rolini yanada kuchaytirish 

Davlat boshqaruvini demokratlashtirish va yangilash, mamlakatni isloh qilish 

va  modernizatsiyalash  jarayonida  parlament  faoliyatining  tutgan  o’rni  beqiyosdir. 

Chunki, qonunlarga rioya qilish, ularni ijro etish va qonun normalari bilan tartibga 

solishga  ehtiyoj  tug’ilayotgan  bir  davirda  jamiyatdagi  ijtimoiy  munosabatlarni 

aniqlash,  amaldagi  qonun  hujjatlarini  hayot  talablari  bilan  muntazam 

uyg’unlashtirishda  O’zbekiston  Respublikasi  Oliy  Majlisi  palatalari  tomonidan 

amalga oshiriladigan parlament nazorati muhim ahamiyat kasb etadi.  

Prezidentimiz Islom Karimov 2005 yil 28 yanvarda O’zbekiston Respublikasi 

Oliy 

Majlisi 

qonunchilik 

palatasi 

va 

Senatining 

qo’shma 

majlisida 

takidlaganlaridek, “Davlat qurilishi va boshqaruvi sohasidagi eng muhim vazifa bu 

qonunchilik  hokimiyati  bo’lmish  Parlamentning  roli  va  ta’sirini  kuchaytirish 

hisoblanadi”

62

.    Shu  boisdan  ham  bugungi  kunda  davlat  hokimyati  organlari 

ustidan  parlament  nazoratini  amalga  oshirishga  alohida  etibor  qaratilmoqda.  Bu 

borada  Prezidentimiz 2015-yil    23-yanvarda Oliy Majlis palatalarining qo‘shma 

majlisida,  qabul  qilingan  qonunlarni  ijro  etish  maqsadida  qonun  osti  hujjatlari 

qabul  qilinishini  monitoring  qilish  dolzarb  vazifalardan  biri  ekanligini  takidlab 

o’tdilar.  

Parlament  nazoratiga  qisqacha  to’xtalib  o’tadigan  bo’lsak,  parlament 

nazoratining  boshqa  nazorat  turlaridan  tubdan  farq  qiladi.  Bumi  quyidagicha 

izohlash  mumkin:  birinchidan  parlament  nazorati,  qonun  chiqaruvchi  hokimiyat 

tomonidan  ya’ni davlat  hokimiyatining  birdan bir  manbai bo‘lgan  xalq tomonidan 

saylab qo‘yilgan vakillar tomonidan amalga oshirilishi, ikkinchidan, hokimiyatlar 

o‘rtasidagi  «bir-birini  tiyib  turish  va  muvozanat  saqlash»  tizimi  vositasi  bo‘lib 

xizmat  qilishi;  uchinchidan,  asosiy  obyekti  davlat  organlari  faoliyati  ekanligi; 

                                                             

62

Karimov I.A. Bizning bosh maqsadimiz jamiyatni demokratlashtirish va yangilash, mamlakatni modernizatsiya va 

isloh  etishdir  //  O’zbekiston  Respublikasi  Prezidenti  Islom  Karimovning  Oliy  Majlis  Qonunchilik  palatasi  va 

Senatining 2005 yil 28 yanvarda bo’lib o’tgan qo’shma majlisidagi ma’ruzasi – T.: O’zbekiston, 2005.

 

---

54