Toshkent davlat yuridik universiteti xalqaro tashkilotlar huquqi

SHHTning asosiy maqsad va vazifalari quyidagilar: 
- a'zo davlatlar o'rtasida o'zaro ishrnch, do'stlik va yaqin 
qo'shnichilik munosabatlarini mustahkamlash; 
- mintaqada tinchlik, barqarorlik va xavfsizlikni saqlash va 
mustahkamlash, yangi demokratik, adolatli va oqilona siyosiy hamda 
84
 
http://www.sectsco.org/RU123/
 - ташкилот расмий сайти. 
85
Зимонин В.П. Шанхайская организация сотрудничества и евразийское измерение безопасности // 
Шанхайская организация сотрудничества: к новым рубежам развития : Материалы кругл. стола. — М.: Ин-т 
Дальн. Вост. РАН, 2008. — С. 202. 

---

159 
iqtisodiy xalqaro tartibni o'rnatishga ko'maklashish maqsadida serqirra 
hamkorlikni rivojlantirish; 
- barcha ko'rinishdagi terrorizm, separatizm va ekstremizga 
birgalikda kurashish, narkotiklar va qurol-yarog'larning noqonuniy 
aylanashi, transmilliy jinoyatchilikning boshqa turlari hamda noqonuniy 
migratsiyaga qarshi kurashish; 
- siyosiy, savdo-iqtisodiy, mudofaa, huquqni muhofaza qilish, 
tabiatni muhofaza qilish, madaniy, ilmiy-texnik, ta'lim, energetika, 
transport, kredit-moliya va umumiy manfaatga ega boshqa sohalarda 
samarali mintaqaviy hamkorlikni kengaytirish; 
- jahon iqtisodiyotiga integratsiyalashishda yondashuvlarni 
muvofiqlashtirish; 
- a'zo davlatlarning xalqaro majburiyatlari va milliy qonunchiligiga 
muvofiq inson huquqlari hamda asosiy erkinliklarini ta'minlash 
ko'maklashish va boshqalar. 
SHHT doirasida unga a'zo davlatlar xalqaro huquqning asosiy 
prinsplariga rioya etadi, ya'ni:
davlatlarning suvereniteti, mustaqilligi, hududiy yaxlitligini, davlat 
chegaralarining buzilmasligini o'zaro hurmat qilish, hujum qilmaslik, 
ichki ishlarga aralashmaslik, xalqaro munosabatlarda kuch ishlatmaslik 
yoki kuch ishlatish bilan qo'rqitmaslik, chegaradosh hududlarda bir 
tomonlama harbiy ustunlikdan voz kechish, barcha a'zo davlatlarning 
teng huquqliligi, o'zaro tushunish asosida birgalikdagi nuqtai nazarlarni 
izlash va ularning har birining fikrini hurmat qilish; 
umumiy manfaatlar sohasida bosqichma-bosqich birgalikda 
harakat qilish; 
a'zo davlatlar o'rtasidagi kelishmovchiliklarni tinch yo'l bilan hal 
etish; 
SHHT doirasida qabul qilingan hujjatlardan kelib chiqadigan 
majburiyatlarni vijdonan bajarish. 
SHHT mintaqadagi boshqa davlatlar tashkilotning maqsad va 
prinsplariga, shuningdek, SHHT doirasida qabul qilingan xalqaro 
shartnoma va hujjatlar qoidalariga rioya etish majburiyatini olsa, ularni 
a'zolikka qabul qilish uchun ochiqdir.
SHHTga yangi a'zolarni qabul qilish haqidagi qaror Davlat 
rahbarlari kengashi tomonidan Tashqi ishlar vazirlari kengashining 
taqdimiga ko'ra rasmiy murojaat asosida qabul qilinadi.

---

160 
SHHTga yangi a'zolarni qabul qilish tartibi, a'zolikni bekor qilish, 
tashkilot tarkibidan chiqish SHHT Xartiyasining 8-moddasi (2002) bilan 
tartibga solinadi.
SHHT 
Xartiyasining 
14-moddasiga 
muvofiq, 
tashkilotda 
kuzatuvchi maqomi to'g'risidagi Ustav manfaatdor davlat yoki 
hukumatlararo xalqaro tashkilotga (forumga) SHHTda kuzatuvchi 
maqomini berish tartibini belgilaydi.
2015 yil 1 noyabr holatiga ko'ra Afg'oniston Islom Respublikasi, 
Eron, 
Mo'g'iliston, 
BelorussiyaSHHTda 
kuzatuvchi 
maqomiga 
egadir.SHHT hamkorlikning ayrim yo'nalishlari bo'yicha boshqa 
davlatlar va xalqaro tashkilotlar bilan o'zaro hamkorlik hamda muloqot 
qilishi mumkin.
Masalan, Ozarbayjon, Armaniston, Kambodja, Nepal, Shri-Lanka, 
Turkiya ayni paytda muloqot bo'yicha SHHT sheriklari hisoblanadi.
Bundan tashqari, 2012 yil 22 iyulda SHHT Mintaqaviy aksilterror 
tuzilmasi va BMTning Narkotiklar va jinoyatchilik bo'yicha 
boshqarmasi o'rtasida hamkorlik to'g'risidagi protokol hamda SHHT 
Mintaqaviy aksilterror tuzilmasi va Markaziy Osiyo narkotik vositalari, 
psixotrop moddalar va ularning prekursorlarining noqonuniy aylanishiga 
qarshi kurash bo'yicha mintaqaviy axborot muvofiqlashtiruvchi markazi 
o'rtasida hamkorlik to'g'risida protokol imzolandi (2012 yil 27sentyabr`). 
SHHT va uning mansabdor shaxslari barcha a'zo davlatlar 
hududida tashkilot vazifalarini bajarish hamda maqsadlariga erishish 
uchun zarur imtiyoz va daxlsizlik huquqlaridan foydalanadi. SHHT va 
uning mansabdor shaxslari imtiyozlari va daxlsizlik huquqlari SHHT 
imtiyozlari va daxlsizlik huquqlari to'g'risidagi konvensiya bilan 
belgilanadi. 
SHHT xalqaro huquq subyekti sifatida xalqaro huquqqa egadir. 
SHHT har a'zo davlat hududida tashkilotning maqsad va vazifalarini 
amalga oshirish uchun zarur shunday huquqdan foydalanadi.