|
. (qarang.:
Iqtisodiy sud plenumining 2014 yil 9 oktyabrdagi qarori bilan tahrir
qilingan MDH Iqtisodiy sudi Reglamenti, shuningdek, MDH Iqtisodiy
sudi plenumining 2009 yil 14 martdagi yangi tahrirdagi 6-qarori bilan
tasdiqlangan Iqtisodiy sud tashkiliy majlislarining Reglamenti ).
Quyidagi hollarda yuzaga keladigan davlatlararo iqtisodiy
bahslarni hal etish MDH Iqtisodiy sudi tasarrufiga kiradi:
- Davlat rahbarlari kengashi, Hukumat rahbarlari kengashi va
boshqa institutlar shartnomalari, qarorlarida ko'zda tutilgan iqtisodiy
majburiyatlarni bajarishda yuzaga keladigan;
-a'zo
davlatlarning
Hamdo'stlikning
iqtisodiy
masalalar,
shartnomalari va boshqa hujjatlari bo'yicha qabul qilingan me'yoriy va
huquqiy hujjatlarining muvofiqligi to'g'risida.
A'zo davlatlarning shartnomalariga muvofiq Hamdo'stlik bitimlari
va boshqa hujjatlarini bajarish bilan bog'liq boshqa bahslar ham MDH
Iqtisodiy sudi tasarrufiga kiritilishi mumkin.
Hamdo'stlikka a'zo davlatlarning MDH Ustav va boshqa
torganlari huzuridagi doimiy vakolatli vakillari kengashi
MDHning
doimiy faoliyat ko'rsatadigan organidir. Kengash DRK, HRK va TIVK
majlislari oralig'idagi davrda davlatlarga o'zaro manfaatli masalalarda
156
ko'maklashadi;
MDHni
rivojlantirish
istiqbollari
va
ustuvor
yo'nalishlarini muhokama etadi hamda bu borada a'zo davlatlar takliflar
beradi; DRK, HRK va TIVK kun tartibi loyihasini shakllantiradi; o'z
vakolati doirasida MDH oliy Ustav organlari topshiriqlarini bajarilishini
nazorat qiladi. Kengashda Hamdo'stlikka a'zo barcha o'n bir davlat
vakillari ishlaydi.
MDHning yuqorida qayd etilgan organlaridan tashqari, 69 dan
ortiq tarmoqlararo hamkorlik organlari ham
tuzilgan(qarang.: MDH
Ustavining 34-moddasi).
Ular a'zo davlatlarning iqtisodiyotning muhim
tarmoqlari va ijtimoiy taraqqiyot, gumanitar hamkorlik, jinoyatchilik va
terrorizmga qarshi kurash masalalari, a'zo davlatlar hayoti hamda
faoliyatining
boshqa
sohalaridagi
birgalikdagi
sa'y-harakatlarini
muvofiqlashtiradi. Bundan tashqari, Hamdo'stlikning MDH Ustavida
ko'zda tutilmagan institutlari (ixtisoslashtirilgan tuzilmalar) ham tashkil
etilgan («Mir» davlatlararo teleradiokompaniyasi, Davlatlararo bank,
MDHga a'zo davlatlarning gumanitar hamkorlik bo'yicha davlatlararo
jamg'armasi).
MDH Ijroiya qo'mitasi Hamdo'stlikning muntazam faoliyat
ko'rsatadigan yagona ijrochi, ma'muriy va muvofiqlashtiruvchi organi
bo'lib, uning bosh qarorgohi Minsk shahrida va bo'limi Moskvada
joylashgan.
BMT Bosh assambleyasi tomonidan MDHga 1994 yilning martida
kuzatuvchi maqomining berilishi muhim voqea bo'ldi. YUNKTADda
ham MDHga shunday maqom berilgan (1994 yil 19 aprelda).
MDHning 2007 yil 5 oktyabrda Dushanbeda o'tgan sammitida
MDHni yanada rivojlantirish kontseptsiyasi va amalga oshirish bo'yicha
asosiy tadbirlar rejasi ma'qullangan edi (Gruziya va Turkmanistondan
tashqari barcha davlatlar imzoladi). Ushbu hujjatlarning qabul qilinishi
samarasida
Hamdo'stlik
muayyan
amaliy
ishlar
to'g'risidagi
shartnomalar bilan mustahkamlangan rivojlanish yo'nalishiga ega bo'ldi.
Bugun
a'zo
davlatlar
MDHni
yanada
rivojlantirish
kkontseptsiyasini amalga oshirish bo'yicha psosiy tadbirlar rejasini
bajarish uschtida ishlamoqda. MDH davlat rahbarlarining 2008 yil 10
oktyabrda Bishkekda o'tkazilgan majlisida MDHga a'zo davlatlarning
milliy muvofiqlashtiruvchilarpi to'g'risidagi Ustav va MDHga raislik
to'g'risidagi Ustav qabul qilindi. Shuningdek, davlat rahbarlari 2020
yilgacha bo'lgan davrda MDHni iqtisodiy rivojlantirish strategiyasining
loyihasini ham ma'qulladi va MDH hukumat rahbarlari kengashi
tomonidan 2008 yil 14 noyabrda Kishinyoda qabul qilindi. MDH
157
DRKning 2009 yil 22 maydagi qarori bilan 2020 yilgacha bo'lgan
davrda MDHni iqtisodiy rivojlantirish strategiyasining Dastlabki
bosqichini amalga oshirish tadbirlari rejasi (2009-2011 yillar)
tasdiqlandi. Davlat rahbarlari kengashi 2011 yil 3 sentyabrda MDH
tashkil etilganing 20 yilligi munosabati bilan Mustaqil Davlatlar
Hamdo'stligiga a'zo davlatlar rahbarlarining bayonoti va «20 yilda MDH
faoliyatining yakunlari va istiqboldagi vazifalar» tahliliy ma'ruzasi qabul
qilindi.
2013 yil 5 aprelda Toshkentda MDH Tashqi ishlar vazirlari
kengashining navbatdagi majlisi bo'lib o'tdi. Tashqi siyosat mahkamalar
rahbarlari xalqaro siyosat sohasida integratsion o'zaro hamkorlikning
keng masalalarini muhokama etdi.
O'zbekiston Respublikasining qabul qilinrgan Tashqi siyosiy
faoliyat kontseptsiyasida Hamdo'stlikda ishtirok etish mamlakatimizning
ko'p tomonlama xalqaro tashkilotlar bilan o'zaro hamkorligining ustuvor
yo'nalishlaridan biri sifatida belgilangan. Saydo-iqtisodiy hamkorlik,
transport kommunikatsiyalarini rivojlantirish, transmilliy xavflar va
tahdidlarga qarshi kurash O'zbekiston Respublikasining MDH
doirasidagi o'zaro hamkorligining ustuvor yo'nalishlaridir.
Armaniston Respublikasi, Belarus` Respublikasi, Qozog'iston
Respublikasi, Qirg'iziston Respublikasi, Moldova Respublikasi, Rossiya
Federatsiyasi, Tojikiston va Ukraisna Respublikalari hukumat rahbarlari
2011 yil 18 oktyabrda Erkin savdo zonasi to'g'risidagi shartnomani
imzoladi
82
. Mazkur shartnoma GATT/BST prinsplari va bitimlariga
asoslangan bo'lib, Shartnomaga a'zo davlatlar o'rtasida erkin savdoni
ta'minlashga qaratilgan
83
. MDH Hukumat rahbarlari kengashining 2011
yil 31 maydagi majlisida Shartnoma tomonlari va O'zbekiston
Respublikasi o'rtasida 2011 yil 18 oktyabrda Erkin savdo zonasi
to'g'risidagi
shartnomani
qo'llash
haqida
protokol
imzolandi.
Shartnomani qo'llash to'g'risidagi protokolni kuchga kiritish uchun zarur
barcha ichki davlat protseduralari bajarilgach, O'zbekiston Respublikasi
uchun mazkur Shartnoma 2015 yilning yanvaridan kuchga kirdi.
82
См.: Обзор судебной практики по делам о толковании международно-правовых актов, обеспечивающих
создание и функционирование в СНГ зоны свободной торговли. http://sudsng.org/analytics/sudobzor/review-
2012-3/.
83
См.: Решение Совета глав правительств СНГ от 21 ноября 2014 года «О ходе реализации положений
Договора о зоне свободной торговли» (2011).
158
Do'stlaringiz bilan baham: |
