Toshkent davlat yuridik universiteti

 
 
NAZORAT UCHUN SAVOL VA KAZUS 
1.
Raqobatga qarshi harakatlarni tasniflang hamda ularni tasniflashda 
xalqaro va milliy qonunchilikni solishtiring. 
2.
Ustun mavqe qaysi holatlarda suiisteʼmol qilingan hisoblanadi? 
Tovar bozorida ustun mavqeni suiisteʼmol qilishning moliya bozoridagi 
xuddi shunday harakatdan farqli jihatlari nimalarda ko‘rinadi? 
3.
Raqobatni cheklaydigan kelishib olingan harakatlar va bitimlarning 
asosiy belgilari va baholash mezonlarini sanab bering hamda ularning 
amaliyotga tatbiq etilishini tushuntiring. 
4.
Insofsiz raqobatning qanday ko‘rinishlari mavjud? Ularni tartibga 
solishda intellektual mulk huquqi va raqobat huquqining funksiyalari, 
umumiy va farqli jihatlarini tushuntiring. 
 
1-kazus 
Shakar ishlab chiqarish bilan shugʻullanuvchi “AJ Sugar” 
kompaniyasining 2017-yildagi statistik maʼlumotlarga koʻra tovar 
bozorida shakar ishlab chiqarish borasidagi ulushi 40.8 % miqdorni tashkil 
etdi. 2018-yilning birinchi choragida esa “AJ Sugar” kompaniyasida talab 
taklifdan oshib ketganligi bois tovar bozorida oʻz mahsulotini sotish 
borasida muammolarga duch keldi. Shuning uchun kompaniyaning 
direktorlar kengashi shakar mahsuloti narxini pasaytirish toʻgʻrisida qaror 
qabul qildi. Bundan esa shakar ishlab chiqaruvchi boshqa korxonalar zarar 
koʻrdi hamda “AJ Sugar” kompaniyasiga nisbatan Oʻzbekiston 
Respublikasi Monopoliyaga qarshi kurash qoʻmitasiga ariza bilan murojaat 
qildi.

---

187 
Vaziyatga huquqiy baho bering. Oʻzbekiston Respublikasi 
Monopoliyaga qarshi kurash qoʻmitasining pozitsiyasini aniqlang. 
2-kazus 
Tovar bozorida 5 yil davomida “Felix” MChJ uy hayvonlari uchun 
turli koʻrinishdagi ozuqa mahsulotlarini ishlab chiqarib keladi. Mazkur 
turdagi ozuqa mahsulotlarining isteʼmoli oshib borayotganligini bilgan bir 
necha shaxslar birgalikda “Appetizer” nomli MChJ tashkil etadi. Natijada 
ushbu firma hamda uy hayvonlari uchun turli koʻrinishdagi ozuqa 
mahsulotlarini “Felixic” tovar belgisidan foydalangan holda ishlab chiqara 
boshlaydi. Oʻz navbatida, “Felix” MChJ uni bozorga kiritmaslik uchun 
turli vositalardan foydalanadi. Xususan, u bilan shartnoma tuzmoqchi 
boʻlgan shaxslarga oʻz taʼsirini oʻtkazadi. “Felix” tovar belgisi ostida 
ishlab chiqarilayotgan mahsulotlarni arzon narxlarda reklama qiladi. 
Shuningdek, sudga “Felix” tovar belgisi “Appetizer” MChJning “Felixic” 
tovar belgisi bilan adashtirib yuborish darajasida bir xil ekanligini 
ta’kidladi. 
Vaziyatga huquqiy baho bering. “Felix” MChJning xatti-harakatlari 
qonuniymi? Sudning hal qiluv qarori qanday bo‘lishi kerak? 

---

188