Тошкент давлат юридик университети

 
 
“Avesto”ning “Vendidat”
nomli 
bobida 
suvdan 
oqilona 
foydalanmaganlik, uni ifloslantirganlik uchun qanday jazolar (Masalan, 
qamchin bilan to‘rt yuz marotabagacha savalanish) qo‘llanilishi haqidagi 
qoidalar o‘z aksini topgan. Shuningdek, uning “Visparad”, “Vendidad” va 
boshqa bo‘limlarida chuchuk va mineral suvdan davo maqsadida 
foydalanish mumkinligi e’tirof etilgan.
Zero, mintaqadagi birlamchi ahamiyatga ega ekologik muammolarni 
hal qilishning yagona ilmiy, huquqiy, moliyaviy va texnologik bazasi 
yo‘qligi bugungi kunda O‘zbekiston va unga qo‘shni bo‘lgan 
mamlakatlarning ekologik xavfsizligiga rahna solib turgan asosiy xavfdir. 
Bunga sayyoramizning eng yirik yopiq suv havzalaridan biri bo‘lgan Orol 
dengizining qurib borishi yaqqol misol bo‘lmoqda. 
 
Ayniqsa, O‘zbekiston Respublikasining Birinchi Prezidenti Islom 
Karimovning “Yaqin-yaqinlargacha o‘zining ulkan bioxilmaxilligi bilan 
mashhur bo‘lgan Orolbo‘yi mintaqasida o‘simliklar va yovvoyi hayvonlar 
turi keskin kamayib bormoqda, jumladan, sut emizuvchilarning 
12, qushlarning 26 va o‘simliklarning 11 turi butkul yo‘q bo‘lish xavfi 
ostida turibdi. Orolning qurigan qismi o‘rnida hosil bo‘lgan 5,5 million 
gektardan ortiq maydondagi yangi Orolqum sahrosi tobora butun 
Orolbo‘yi mintaqasiga yoyilmoqda. Bu yerdan har yili atmosferaga qariyb 
100 million tonna chang va zaharli tuzlar ko‘tarilib, qum bo‘ronlari va 
kuchli shamollar bilan mazkur hududdan ancha olis bo‘lgan mintaqalarga 
ham tarqalmoqda”,
34
–degan tahlikali ta’kidlari ekologik tahdidlarning 
oldini olish va bartaraf etishning huquqiy muammolarini zamon talabi 
asosida hal qilish va suv resurslaridan oqilona foydalanish va muhofaza 
qilish masalasiga alohida e’tibor berilishini taqozo etadi. 
Ta’kidlash joizki, bugungi kunda respublikamizning asosiy suv 
taminoti, shu jumladan ekinlarni sug‘orish 55 ga yaqin suv omborlari 
34
O’zbekiston Respublikasi Birinchi Prezidenti Islom Karimovning “Orol dengizi mintaqasidagi ekologik ofat 
oqibatlarini yumshatish bo’yicha hamkorlikni rivojlantirish” mavzusidagi xalqaro konferentsiya ishtirokchilariga 
tabrigi//Xalq so’zi. 2014-yil 30-oktabr. 
Insonni fiziologik ehtiyojini qondirish uchun sutkasiga 2–3 
litrgacha suv sarflanadi. Bu Markaziy Osiyo sharoitlarida esa havo 
harorati 39–40 daraja va undan ortiq bo’lganligi munosabati bilan isib, 
namlik kamayib ketganda suvga bo’lgan ehtiyoj juda ortadi va u 
sutkasiga 6–8 litr va undan ko’pni tashkil etadi. Jazirama issiq 
sharoitida jismoniy ishning og’irligiga qarab odamning suvga bo’lgan 
fiziologik ehtiyoji sutkasiga 8–11 litrgacha yetadi. 

---

170 
hisobidan amalga oshiriladi. Bundan tashqari, O‘zbekiston suv resruslari 
milliy boyligini 500 ta tabiiy ko‘l hamda 1448 ta buloq tashkil etadi. 
Shuningdek O’zbekiston Respublikasining Prezidenti Shavkat 
Mirziyoyev alohida ta’kidlaganidek, “qishloq xo’jaligini yanada isloh 
qilish bo’yicha ustuvor vazifa – avvalo, yer va suv resurslaridan oqilona 
foydalanishdir”
35
,–degan 
fikrlari hamda O’zbekiston Respublikasi 
prezidentining“ 2017–2021-yillarda ichimlik suvi ta’minoti va 
kanalizatsiya tizimlarini kompleks rivojlantirish hamda modernizatsiya 
qilish dasturi to’g’risida”gi qarori
36
juda muhim ahamiyatga ega bo’lib 
bugungi kunda mamlakatimizda suv resurslaridan oqilona foydalanish va 
uni ekologik muhofaza qilish masalasi yechimini asosi bo’lib qolmoqda.
Umuman olganda, suvni ekologik muhofaza qilish va undan oqilona
foydalanish ishini yanada yaxshilash bu hayotni yaxshilash va asrash 
hamda uzoq umr ko‘rishdir, desak xato qilmaymiz.