Тошкент давлат юридик университети

Zaxira yerlar
– O‘zbekiston yer fondi tarkibidagi so‘nggi mustaqil 
toifani tashkil etib, doimiy egallash va foydalanishga berilmagan yer 
maydonlaridir.
O‘zbekiston Respublikasi Yer kodeksining 78-moddasida 
ko‘rsatilishicha, Yer kodeksi 8-moddasining 1–7-bandlarida ko‘rsatilgan 
yer fondi toifalariga kiritilmagan hamda yuridik va jismoniy shaxslarga 
egalik qilish, foydalanish uchun, ijaraga va mulk qilib berilmagan 
(realizatsiya qilinmagan) barcha yerlar zaxira yerlardir. Bugungi kunda 
zaxira yerlar 12250,2 ming ga ni yoki umumiy yer fondining 27,59%ini 
tashkil etadi.
Bu toifadagi yerlarning manbalaridan biri bo‘lib, oborotda bo‘lgan 
yerlar hisoblanadi. Ular qonunda ko‘rsatilgan asoslarga ko‘ra zaxira yerlar 
fondiga o‘tadilar, keyinchalik esa boshqa yerdan foydalanuvchilarga berib 
yuboriladi. Bu qatorga rekultivatsiya qilingandan so‘ng qishloq xo‘jaligi 
ishlab chiqarishda ma’lum vaqt ishlatib bo‘lmaydigan yerlarni ham kiritish 
mumkin.
Zaxira yerlar asosiy foydalanish maqsadiga ko‘ra har qanday boshqa 
yer fondi toifasiga o‘tib ketishi mumkin. Bunday holatlarda ularga o‘sha 
yer fondining huquqiy holati qo‘llaniladi.
Davlat zaxira yerlari qisqa muddatli – 3 yilgacha va uzoq muddatli - 
3 yildan 10 yilgacha muddatga berilishi mumkin.
Hech kimga foydalanish uchun berilmagan zaxira yerlar biron-bir 
kishi tomonidan o‘zboshimchalik bilan egallab olinishi mumkin emas. 
Ular tuman hokimliklari ixtiyorida bo‘ladi.

---

161 
Zaxira yerlardan foydalanish ustidan nazoratni tuman (shahar) 
hokimliklari olib boradilar. Tuman (shahar) hokimliklarining qaroriga 
ko‘ra uzoq muddatga yoki doimiy foydalanishga berilgan zaxira yerlar shu 
yer fondidan chiqarilib, foydalanish uchun berilgan yer fondi tarkibiga 
kiritiladi.
Yerdan foydalanish huquqining vujudga kelish va bekor bo‘lish