Toshkent davlat yuridik universiteti jinoyat huquqi

Jinoyat predmetining obyektdan farqi: 
* Obyekt – bu har doim ijtimoiy munosabat, qadriyat, manfaat, predmet esa 
har doim – moddiy ashyo, masalan, avtomobil, agar u yoqib yuborilsa predmet, 
unga bo‗lgan mulk huquqi esa obyekt.
* Predmet har doim ham jinoyat tarkibining zaruriy belgisi emas. Talon-taroj, 
poraxo‗rlik, qalbaki pul tayyorlash kabi jinoyatlarda predmetni aniqlamasdan turib 
jinoyat tarkibi mavjud bo‗lmaydi. Lekin ayrim jinoyatlarda jinoyat predmeti 
bo‗lmasligi ham mumkin, masalan, boshqaruv yoki odil sudlovga qarshi jinoyatlar 
(dezertirlik) yoki shaxsning sha‘ni va qadr-qimmatiga qarshi jinoyatlar (tuhmat). 
* Predmetni shuningdek jinoyat sodir etgan shaxs foydalangan jinoyat quroli 
va vositasidan farqlash lozim. Biroq aynan bir ashyo jinoyat predmeti bo‗lishi yoki 

---

60 
jinoyat vositasi bo‗lishi mumkin. Masalan, ayrim jinoyatlar (avtomobil olib 
qochilganda yoki yoqib yuborilganda)da avtomobil jinoyat predmeti, boshqalarida 
esa jinoyat vositasi (avtomobil yordamida o‗g‗rilik jinoyatini sodir etish) sanaladi. 
Shunday qilib, jinoyat predmeti – jinoyat sodir etish paytida unda ishtirok 
etadigan tashqi dunyo moddiy ne‘mati. Qoida tariqasida jinoyat sodir etilishi 
natijasida jinoyat obyektiga zarar yetkazilsa yoki zarar yetkazish real xAfvi 
mavjud bo‗lsa, jinoyat predmetiga jinoyat natijasida zarar yetkazilmaydi. Lekin 
muayyan jism va ashyolarga zarar yetishi shartligi qonun chiqaruvchi tomonidan 
belgilangan alohida hollarda jinoyat predmetiga zarar yetishi lozim.