Toshkent davlat yuridik universiteti jinoyat huquqi

 
Jazo:
 
Qonunda belgilangan jazo turlari ro‗yxati qat‘iy va uzil-kesil hisoblanadi. Sud 
mahkumga faqat jinoyat qonunchiligida nazarda tutilgan jazoni tayinlashi mumkin. 
Muayyan jazo turlari jamuljam holda jazo tizimini tashkil etadi.
 
a) jazolarning uyg‗unligiga qarab asosiy va qo‗shimcha jazolarga;
JAZO TIZIMI 
Qo„shimcha jazolar 
Asosiy jazolar 
Jarima 
Muayyan huquqdan 
mahrum qilish 
Majburiy jamoat 
ishlari 
Axloq tuzatish 
ishlari 
Xizmat bo„yicha 
cheklash 
Ozodlikni cheklash 
Intizomiy 
qismga jo„natish 
Ozodlikdan 
mahrum
qilish 
 
Umrbod ozodlikdan mahrum 
qilish 
Muayyan huquqdan 
mahrum qilish 
Harbiy yoki maxsus 
unvondan mahrum 
qilish 
Jazo tizimi
– qonunda belgilangan, og„irlik darajasiga qarab 
joylashtirilgan jinoyat-huquqiy majburlov choralarining majburiy va to„liq 
ro„yxati.
 

---

149 
b) subyektlarning xususiyatiga qarab har qanday shaxslarga tayinlanuvchi 
umumiy jazolarga va muayyan shaxslar doirasiga tayinlanuvchi maxsus jazolarga 
ajratiladi. 
Shuningdek, jinoiy jazolarni huquqiy, psixologik va pedagogik mezonlarga 
ko‗ra farqlash ham mumkin.
Huquqiy mezonlarga ko„ra
: jazoni muhimlik darajasiga va tayinlash tartibiga; 
jazoning ijro etilishi bilan bog‗liq cheklashlarning og‗irligiga; jazo tayinlangan 
subyektlarning o‗ziga xos xususiyatlariga; ularni boshqa jazolar yoki boshqa 
huquqiy ta‘sir ko‗rsatish choralari bilan almashtirish imkoniyatiga, shartli jazo 
berish imkoniyatiga, jazoni muayyan muddatga tayinlash imkoniyatiga qarab 
jinoiy jazolarni turlicha farqlash mumkin. 
Psixologik mezonlarga ko„ra
: mahkumning huquq va erkinliklarini muayyan 
darajada cheklaydigan yoki uni o‗z siyosiy huquqlari va erkinliklaridan, mehnat 
qilish huquqidan hamda boshqa huquq va imtiyozlaridan foydalanish 
imkoniyatidan to‗la mahrum etadigan; mahkumning hayotiga yoki uning 
harakatlanish jismoniy huquqiga qarshi qaratilgan jazolar farqlanadi.
Pedagogik mezonlarga ko„ra
: davlat ta‘siri bilan bog‗liq jazolar; ham 
davlatning tarbiyaviy ta‘siri, ham jamoatchilik ta‘siri ostida ijro etiluvchi jazolar; 
tayinlanishi jamoatchilik ta‘siri bilan bog‗liq bo‗lgan jazolar farqlanadi.
Bundan tashqari jazolar ozodlikdan mahrum qilish bilan bog‗liq bo‗lgan va u 
bilan bog‗liq bo‗lmagan jazolarga ajratiladi. 
O‗zbekiston Respublikasi JKda