Toshkent davlat yuridik instituti fuqarolik huquqi

1 «Гражданское право России», Часть вторая: Обязательственное право.
2 Курс лекций/ Отв.ред. О.Н.Садиков, М.,1997г, с219, с223.

---

xonalarni ishlab chiqarish harakteridagi faoliyat uchun berish taqiqlanadi. 
> 
Inson yashashi mumkin bo'lgan davlatga va jamoaga qarashli bo‘lgan uy 
va 
tu ra r -jo y la r n i odam y a s h a m a y d ig a n h o la tg a k e ltirish g a y o i
qo'yilmaydi.
Mazkur shartnomani huquqiy tartibga solishda Fuqarolik Kodeksining 
5 3 5 -5 5 7 -m o d d a la ri va 5 7 3 -5 7 8 -m o d d a la ri h a m d a O 'z b e k is to n
Respublikasida «Ijara», «Yer» to'g'risidagi qonunlar, ijara to'g'risidagi 
um um iy qoidalar va maxsus qoidalar to'liq qo'llaniladi.
Bino yoki inshootni ijaraga berish .shartnomasining shakli. 
Bino 
f 
yoki inshootni ijaraga berish shartnom asi tara fla r imzolaydigan bitta 
hujjat tarzida yozma shaklda tuziladi. Bino yoki inshootni ijaraga berish 
shartnomasining shakliga rioya etm aslik uning haqiqiy bo'lmasligiga olib 
keladi. Bir yildan kam bo'lmagan m uddatga tuzilgan bino yoki inshootni 
ijarag a berish shartnom asi d a v la t ro 'y x a tid a n o 'tkazilishi lozim va 
ro'yxatdan o'tkazilgan paytdan boshlab tuzilgan hisoblanadi (FKning 574- 
moddasi).
Bino yoki inshoot ijara sh a rtn o m a sin in g shakliga qo'yilad igan 
m a x su s ta la b la r s h u n d a n ib o ra tk i, b u n d a y s h a r tn o m a t a r a f l a r
im zolaydigan b itta h u jjatd an iborat. B unday ta rtib g a am al qilmaslik 
shartn o m an in g haqiqiy em asligiga olib keladi. F uq arolik Kodeksida 
h a r qan d ay ko'chm as m ulk bilan bog'liq bo'lgan bitim singari bino 
yoki inshoot ijara shartnom asini notarial yo'l bilan guvohlantirishni 
ta la b qilm aydi, ag a r qonun h u jja tla rid a bosh qacha ta r tib nazarda 
tu tilg a n bo'lm asa, 1964-yildan O 'zbekiston R espublikasi G rajd an ik
k o d e k s id a s h a rtn o m a la r n in g a lo h id a t u r l a r i n o ta r ia l y o 'l b ila n
g u v o h l a n t ir i li s h i m a jb u r iy q ilib b e lg ila n g a n d i, le k in b u n d a y
sh artno m alar belgisiga ko'ra k o'chm as m ulk obyektlari bilan bog'liq 
bo'lgan sh artno m alar qatoriga kirm asligi m um kin. U y-joyni olib-sotish 
shartnom asi, sh a h ard a va s h a h a r tip id ag i posyolkada bo'lgan u y - 
joyni olish-sotish shartnom asi, g arch i ta ra fla rd a n biri fu q aro bo'lgan 
t a q d ir d a (1964 yilgi O 'zS S R G r a jd a n lik K o d e k s in in g 257 -25 8 - 
m oddalari), shu nin gdek u y -jo y ni h a d y a qilgan h o llard a (1964-yilgi 
GK ning 275-modda 3-qismi.) h am notarial yo'l bilan guvohlantirish 
m ajb uriy sh a rt qilib belgilangan. X uddi shu v a q td a k o'chm as m ulkka 
hech qan d ay aloqasi yo'q bo'lgan shartn o m alar h a m d a 500 so'm dan 
oshiq sum m aga tuziladigan h ad y a shartnom asi va 50 so'm dan oshiq 
sum m adagi valu ta qiym atlariga tuziladigan h adya shartn o m asi notarial 
yo'l bilan guvohlantirilishi s h a rt deb ko'rsatilgan. (1964 yilgi GKning 
275-moddasi 1-qismi).

---

Bino va inshoot shartnom asi ko'chmas mulk bilan bog'liq barcha 
bitim larga m ajburiy sh art sifatida notarial yo'l bilan guvohlantirishni 
um um iy ta rtib qilish m uam m osi m aqsadga muvofiq (yoki m aqsadga 
nomuvofiq) ligini inobatga olib, quyidagi fikrlarni bildirish mumkin: