Toshkent davlat texnika unverisiteti olmaliq filiali

Mikroorganizmlarningkimyoviytarkibi. Mikroorganizmlarnihujayrasi80%suvdaniborat.Hujayraning20%initashkiletuvchiquruqmoddalaresa-organikmoddalarvaminerallardaniborat.Hujayradauyokibumoddaningmiqdoriturlichadir,ammoquyidakeltirilgan o’rtachako’rsatkichlarbarchamikroorganizmlarsinflarigaxosdir.Harbirturniayrimvakillariniturlihilsharoitlardao’stirilganda,hujayratarkibidagikimyoviyvaorganikmoddalartarkibitubdanfarqqilishimumkin.

Organik moddalarning yarmini oksidlar tashkil qiladi. Bu kattalik quyidagichegaralardao’zgarishimumkin.Bakteriyalardaoqsil40%dan80%gacha,turushlarda 40%dan 60%gacha, zamburug’larda15%dan 40%gacha. Oqsillar hayotmanbaidir, ular hujayrada turli hil vazifalarni bajaradi, ya’ni oqsillar hujayraningbarchamembranalaritarkibigakiradi,fermentlarfunksiyasibo’lganhujayradadoimiykechadiganbiosintezjarayonlarkatalizatorvazifasinibajaradi.

Ko’pchilikmikroorganizmlarnihujayralarikattamiqdorda80%gachaoqsillarni sintez qiladi. Bu esa ularga ozuqa va yem-xashak oqsili hosil qiluvchijuda katta manbaa sifatida qarash imkonini beradi. Mikroorganizmlar arzon xom-ashyolarda, oziq-ovqat, spirt va boshqa sanoat chiqindilarida o’stiriladi. Bizningvatanimizda yem-xashak oqsili asosan turushlarning xar xil turlarida va turli xilxomashyolardao’stiribolinadi.Oziq-ovqatoqsilisifatidamikroorganizmlarhujayrasidan ajratib olingan izolyatlar va konsentratlardan foydalanish mumkin.Mikrobtabiatlioziq-ovqatlar oqsiligayuqori tibbiy talablarqo’yiladi.
Mikroorganizmlar hujayrasi tarkibida bir necha o’n yil oldin tashkil etilgannukleinkislotalarDNKvaRNKmavjuddir.DNKdama’lumturgaginaxosbo’lganirsiyaxborotlar,hujayraningbarchaxususiyatlari«yozilgan»kodlarmujassamlashgandir.DNKorqaliushbuturgaxosbo’lganbarchaxususiyatlarkeyingiavlodlargao’tkaziladi.

MikroorganizmlarhujayrasidaRNK10-15%miqdoridabo’ladi.RNKribozadan va 4ta azotli asoslardan: adenin,guanin, sitozin va urasildan tashkiltopgan.