Toshkent Davlat Sharqshunoslik Universituti Tayyorladi: O'roqov ElbekTayy Mavzu: Arxeologiya va Yordamchi fanlar

Milodning boshlaridan boshlab "arxeologiya" atamasini o‘rniga "antiquitates" - "qadimiyat", "qadimgi" atamalari ishlatilishi bilan birga arxeologiya tushunchasidan ko‘ra ham boshqa sohalarda qo‘llanila boshlandi. Ya’ni, bu davrga kelib "arxeologiya" atamasi biroz differensiyalashdi va boshqacharok mazmun kasb etdi. Masalan, "badiiy buyumlar qadimiyati", "yuridik ishlar qadimiyati" va h.k.

Milodning boshlaridan boshlab "arxeologiya" atamasini o‘rniga "antiquitates" - "qadimiyat", "qadimgi" atamalari ishlatilishi bilan birga arxeologiya tushunchasidan ko‘ra ham boshqa sohalarda qo‘llanila boshlandi. Ya’ni, bu davrga kelib "arxeologiya" atamasi biroz differensiyalashdi va boshqacharok mazmun kasb etdi. Masalan, "badiiy buyumlar qadimiyati", "yuridik ishlar qadimiyati" va h.k.

Rimning imperatorlari davrida «antiquarius» - ya’ni antikvariy, qadimiyat havaskori ma’nosida ishlatildi. O‘rta asrlarga kelib "antikvariylar" deb qadimgi qo‘lyozmalarni ko‘chirib yozadigan hattotlar aytiladi. Uyg‘onish davridan boshlab esa, barcha qadimgi davrlarga oid buyumlarni saqlovchilarini "antikvariylar" deb aytiladi

2-rasm.

Yunonlarning "arxeologiya" atamasini yana qayta "tiriltirgan" olim

Yunonlarning "arxeologiya" atamasini yana qayta "tiriltirgan" olim

Gettingen universitetining professori Xristian Gottlib Geyne bo‘ladi. Ammo, X.G. Geyne arxeologiya tushunchasini ishlatar ekan, uning nazarida butun insoniyat tarixidan qolgan buyumlar emas, balki faqat antik dunyodan qolgan buyumlarni va o‘sha buyumlarni klassifikatsiyasini tushungan. U professor sifatida studentlarga dars berar ekan, ma’ruzasini "Gresiya va Rimning qadimgi san’at arxeologiyasi" deb ataydi

• Arxeologiya fani tarixi odatda buyuk tadqiqotlar; Misrdagi Tutanhamon
• qabri, Meksikadagi Maya shahri harobalari, Fransiyadagi Laskauks g‘ori kabi qadimgi tosh davriga oid rangli g‘or suratlari yoki Tanzaniyadagi Olduvay darasidan topilgan eng qadimgi odam suyak qoldiqlarining topilishi bilan boshlanadi.