Toshkent davlat sharqshunoslik instituti qosimjon sodiqov turkiy til tarixi

Matn transkripsiyasi
Muqaddima

[B i l g a x o q o n s o‘ z i]:

Ka

1. Täŋri-täg täŋridä bulmuš türük Bilgä qağan bu ödkä olurtum. Sabïmïn tükäti äsidgil: ulayu in[i] yägünüm, oğlanïm, biriki, оğušum, bodunum, biryä šadapït bäglär, yïryа tarqat, buyruq bäglär, оtuz ... 2. toquz оğuz bägläri, bоdunï, bu sаbïmïn ädgüti äsid, qаtïğdï tiŋlä.

İlgärü kün toğsuqa, birgärü kün оrtusïŋaru, qurïğaru kün batsïqïŋa, yïrğaru tün оrtüsïŋaru, аntа ičräki bоdun qо[p] m[äŋ]ä kör[ür...]n bunča bо[dunuğ] 3. qop itdim. Оl аmtï аñïğ yоq. Тürük qağan Ötükän yïš оlursar ältä buŋ yoq.

İlgärü Šаntuŋ yаzïqa tägi sülädim, tаluyqa kičig tägmädim. Birgärü Тоquz ärsänkä tägi sülädim, Тüpütkä kïčig [täg]mädim. Qurïğaru Yinčü ög[üz] 4. käčä Тämir qаpïğqa tägi sülädim. Yïrğaru Yär Bаyïrqu yäriŋä tägi sülädim, bunča yärkä tägi yоrïtdïm. Ötükän yïšdа yig idi yоq ärmis, äl tutsuq yär Ötükän yïš ärmiš. Bu yärdä оlurup tаbğаč bоdun birlä 5. tüzültüm.

Altun, kümüš, isigti, qutay buŋsuz аnčа birür. Таbğаč bоdun sаbï süčig, аğïsï yïmšаq ärmis. Süčig sаbïn, yïmšаq аğïn аrïp, ïrаq bоdunuğ аnčа yаğutïr ärmis. Yаğru qоntuqdа kisrä аñïğ bilig аntа üyür ärmis. 6. Ädgü bilgä kisig, ädgü аlp kisig yоrïtmаz ärmis. Bir kisi yаŋïlsar, оğušï, bоdunï, äbi äsükiŋä tägi qïdmаz ärmiš. Süčig sаbïŋа, yïmšаq аğïsïŋа аrturup öküš türük bоdun öltüg. Тürük bоdun üläsikiŋ, biryä Čuğay yïš Тög ältün 7. yаzï qonayïn tisär, türük bоdun üläsikig аntа аñïğ kisi аnčа bоšğurur ärmis: ïraq ärsär, yаblаq аğï birür, yаğuq ärsär, ädgü аğï birür tip аnčа bоšğurur ärmis. Bilig bilmäz kisi оl sаbïğ аlïp, yаğru bаrïp, öküš kiši öltüg. 8. Оl yärgärü оlursar, türük bоdun, öltäči-sän. Ötükän yär оlurup аrqïš tirkiš ïsаr, näŋ buŋuğ yоq. Ötükän yïš оlursаr, bäŋgü äl tutа оlurtаčï-sän, türük bоdun, tоq, аrïqaq-sän, аčsаq, tоsаq ömäz-sän. Bir tudsаr, аčsаq ömäz-sän. Аntаğïŋïn 9. üčün igidmiš qаğаnïŋïn sаbïn аlmatïn yär sаyu bаrdïğ. Qоp аntа аlqïntïğ, аrïltïğ. Аntа qаlmïšï yär sаyu qоp turu ölü yоrïyur ärtig.

Тäŋri yаrlïqаduqïn üčü[n ö]züm qutum bаr üčün qаğаn оlurtum. Qаğаn оlurup, 10. yоq, čïğаñ bоdunuğ qоp qоburtdïm. Čïğаñ bоdunuğ bаy qïltïm, аz bоdunuğ öküš qïltïm. Аzu bу sаbïmda igid bаrğu?