Тошкент давлат иқтисодиёт университети назаров назар ғулом ўҒЛИ

2.3.1-жадвал
Мамлакатимиз эркин иқтисодий зоналарида тадбиркорлик субъеклари фаолиятининг умумий статистикаси

Таҳлил жараёнида омилли таҳлил (Factor Analyses) услубидан фойдаланилган бўлиб, олти босқичдаги амаллар ва буйруқлар асосида моделлаштирилди. Бу услуб баъзи адабиётларда индекслаш услуби деб ҳам номланади.²⁸ Модел шартларига кўра, ўхшаш параметрларни тадқиқот жараёнида кузатилмаган янги индекс остида жамлаб улар орасидаги муносабатлар факторлар қийматларига кўра таҳлил қилинади.²⁹
Биз жами параметрларни тўрт асосий индексга жамлаб уларни қуйида босқичларда ўзаро муносабатларини аниқладик.
2.3.2-жадвал
Инвестиция индексининг тасвирий статистикаси

Variable	Factor1	Eigenvalue	Uniqueness	Proportion	Cumulative
Инвт_бамлнд	0,718	1.031	0.484	0.515	0.515
Инвт_ўзмлнд	0.489	0.968	0.485	0.485	1.000
Method		Principal component analyses
Number of observations		81
Chi2(1)=0.08		Prob>chi2=0.0781
Utility index		Инвестиция

Инвестиция индекси ўз ичига тадбиркорлик субъектларига банк томонидан ажратилган инвестициялар ва шахсий маблағлари асосида жалб этилган маблағлар ўзгарувчиларини олган. Мазкур индекс жами 81 та тадбиркорлик субъекларини қамраб олган.

Н0 гипотеза сифатида Инвестиция индекси билан Инвт_бамлнд, Инвт_ўзмлнд омиллари ўртасида муносабат мавжуд эмас тарзида қўйилди. Инвестиция индекси билан Инвт_бамлнд ўзгарувчи 0,718 фактор юки (Factor loading)ни ва Инвт_ўзмлнд 0.489 ни қайд этмоқда. Ушбу қийматни коррелация коэффиценти сифатида қабул қилиш мумкин. Таҳлил натижасига кўра, Chi2(1)=0.08 ва унинг р қиймати Prob>chi2=0.0781ни қайд этган. Биз гипотезамизни фақат p<0.10% даражадаги аҳамиятлиликда рад эта оламиз.
Индекснинг бошқа ўзгарувчи билан алмаштириш имкониятининг мавжуд эмаслиги тести (Uniqueness) мос равишда 0.484 ва 0.485ни файд этган. Демак, Инвестиция индекси ўз ичига 50 фоиз эҳтимол билан бошқа омилларни ҳам фамраб олиши мумкин³⁰. Қайд этилган қийматлар нисбати банк маблағлари ўз маблағларидан 0.30 бирликка устунлик қилмоқда.