Тошкент давлат иқтисодиёт университети И. Саифназаров, А. Мухтаров, Т. Султонов, Д. Эрназаров Илмий тадқиқот методологияси

Ҳозирги даврда фан ва таълим соҳасидаги коррупцияга қарши курашишнинг усул ва воситалари:

1. 
   Парламет назорати.
   
2. 
   Жамоатчилик назорати.
   
3. 
   Касбий, одоб-ахлоқ қоидаларини самарали амалга ошириш.
   
4. 
   Мониторинг ўтказиш.
   
5. 
   Шаффофлик тартибини ўрнатиш.
   
6. 
   Моддий рағбатлантириш.
   
7. 
   Ҳуқуқий онгни ўстириш.
   

10.4. Ўзбекистон Фанлар академиясида элитар билим интеграцияси ҳамда ундаги туб ислоҳатларнинг янги босқичи

Маълумки, битта фан доктори, профессор, айниқса, академикнинг ҳақиқий олим бўлиб камол топиши учун давлат ва жамият унга камида 30 - 40 йил вақт, катта меҳнат ва маблаг сарфлайди. Академик деган юксак даражага эришиш - бу албатта осон эмас. Бундай бахт ҳар кимга ҳам насиб қилавермайди. Академиклар миллатнинг фахри, ғурури, халқнинг юзи, десак, ҳеч қандай муболаға бўлмайди
Шавкат Мирзиёев,
1-жилд, 2017 йил. 141 б.
Ўзбекистоннинг интеллектуал элитаси ва уларга ишлаш учун яратилган шароитлар. Ўзбекистоннинг интеллектуал элитаси албатта, Ўзбекистон Фанлар академиясидаги элитар билим интеграцияси билан боғлиқ. Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёев 2016 йил 30 декабрда мамлакатимиз илмий жамоатчилиги вакиллари билан учрашувда “ Илм-фан ютуқлари Ватанимиз равнақига хизмат қилсин” мавзусида нутқ сўзлади. Юртбошимиз таъкидлаганларидек, “Мамлакатни инновацион ривожлантириш стратегияси ва механизмлари энг аввало шу давлатда яратилган интеллектуал ва илмий-техникавий салоҳиятидан қанчалик самарали фойдаланиш билан чамбарчас боғлиқ”.¹ Ҳозирги вақтда мамлакатимизда 300 дан ортиқ илмий-тадқиқот муассасалари, олий ўқув юртлари, тажриба-конструкторлик ташкилотлари, илмий-техникавий тузилмалар фаолият кўрсатмоқда. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 17 февраллаги “ Фанлар академияси фаолияти, илмий-тадқиқот ишларини ташкил этиш, бошқариш ва модернизациялаштиришни янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида” қарор қабул қилди. 2017 йил 1 январдан бошлаб академикларга энг кам ойлик иш ҳақининг 10 баробари миқдорида жисмоний шахслар даромадига солинадиган солиқлардан озод этилган ойлик гонорар белгиланди. Бундан ташқари, улар учун санаторий муассасаларида ҳар йили бепул соғломлаштириш курсидан фойдаланиш ҳуқуқи назарда тутилди.
Қарор билан Ўзбекистон Фанлар академиясининг Қорақалпоғистон ва Навоий бўлимлари ташкил этилди ҳамда Хоразм Маъмун академияси раислари мавқеи академия вице-президенти даражасига тенглаштирилди ва ҳудудларда илм-фан салоҳиятини тиклаш ҳамда уни жонлантириш кўзда тутилди.

Бугунги кунда ( 2017) янги илмий-инновацион тузилмалар қуйидагилардан иборат:

1. 
   Геномика ва биоинформатика маркази.
   
2. 
   Халқаро қуёш энергияси институти.
   
3. 
   Кембриж университети иштирокида Юқори технологиялар маркази фаолияти йўлга қўйилди.
   

2017 йил 30 июнда “Ўзбекистон Фанлар Академияси ҳузурида Ўзбекистоннинг энг янги тарихи бўйича жамоатчилик кенгаши фаолиятини ташкил этиш тўғрисида”ги Президент қарори қабул қилинди. Мазкур қарор билан ЎзФА ҳузуридаги Ўзбекистоннинг энг янги тарихи масалалари бўйича Мувофиқлаштирувчи (Жамоатчилик кенгаши) методик маркази тузилди.

2017 йил 16 августда “Ўзбекистон Бадиий академияси фаолиятини ривожлантириш ва янада такомиллаштиришга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида” Президент Қарори қабул қилинди. 2018 йил 1 январдан бошлаб “Ўзбекистон Бадиий Академиясининг ҳақиқий аъзолари учун энг кам иш ҳақининг 4 баробари миқдорида ойлик гонорар тўлаш тизими жорий этилди (даромад солиқларидан озод).²⁰
2017 йил 1 ноябрда Ўзбекистон Президентининг “Илмий тадқиқот муассасаларининг инфратузилмасини янада мустаҳкамлаш ва инновацион фаолиятини ривожлантириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги қарори қабул қилинди.
2017 йил 15 декабрдаги “Ўзбекистон Ислом академиясини ташкил этиш чора-тадбирлари тўғрисидаг”ги Президент Қарори билан Ўзбекистон ислом академияси” ташкил этилди.
2017 йил 29 декабрда Ўзбекистон Президентининг “Ўзбекистон Республикаси Фанлар Академиясининг ҳақиқий аъзоларини тасдиқлаш тўғрисида”ги Фармони қабул қилинди.
Фанлар академияси ҳақиқий аъзолигига охирги сайловлар 1995 йилда ўтказилган мазкур фармоннинг тарихий аҳамиятни янада оширди. Ўтган йиллар мобайнида академикларнинг сони 2 мартадан кўпроққа қисқарди ва ҳозирги кунга келиб ( 2017 йил 30 декабрь) академиянинг атиги 63 нафари ҳақиқий аъзоси қолган эди.
Кенг кўламли вазифаларни амалга оширишда мамлакат фундаментал фанининг етакчиси сифатида Фанлар академияси ҳақли равишда алоҳида ўрин тутади. 9 та илмий-тадқиқот муассаси ФАси таркибига қайтарилди, қатор илмий ташкилотлар қайта ташкил этилди. ФАсининг фан йўналишлари бўйича 3 та бўлими ва Навоий бўлими ташкил этилди. Ўзбекистоннинг энг янги тарихи бўйича Жамоатчилик кенгаши фаолияти йўлга қўйилди. “2017-2021 йилларла республикада илмий-тадқиқот муассасалари инфратузилмасини мустаҳкамлаш ва инновацион фаолиятни ривожлантириш бўйича комплекс чора-тадбирлар дастури” амалга оширилмоқда.
2017-2021 йилларда Ўзбекистон Республикасини ривожлантиришнинг бешта асосий устувор йўналиши бўйича Ҳаракатлар стратегиясида фан ва таълим соҳаларини ривожлантиришнинг энг муҳим йўналишлари сифатида илмий тадқиқот ва инновация фаолиятини ривожлантириш, илмий ва инновация ютуқларни амалиётга жорий этишнинг самарали механизмларини яратиш, олий ўқув юртлари ва илмий-тадқиқот институтлари ҳузурида ихтисослаштирилган илмий-экспериментал лабораториялар, юқори технология марказлари ва технологияларни ташкил этиш белгиланган. Ўз навбатида, Ўзбекистон Республикаси Президенти томонидан 2018 йил - “Фаол тадбиркорлик, инновацион ғоялар ва технологияларни кўллаб-қувватлаш йили” деб эълон килиниши Ҳаракатлар стратегиясини амалга оширишга хизмат қилади ҳамда иқтисодиёт ва жамият ҳаётининг барча соҳаларида инновацион жараёнларни жадаллаштиришга катта туртки бермоқда.
Шу муносабат билан, Ўзбекистон Республикаси Президентининг “Ўзбекистон Республикаси Фанлар академиясининг ҳақиқий аъзоларини тасдиқлаш тўғрисида”ги Фармони ( 2017 йил 29 декабрь) билан 22 йиллик узоқ танаффусдан сўнг академикликка тасдиқлаш учун энг муносиб олимларни танлов асосида саралаб олиш ишларига якун ясалди. Фармонга мувофиқ, академиянинг ҳақиқий аъзолари тавсиясига кўра, Фанлар академиясининг 32 нафар янги ҳақиқий аъзоси тасдиқланди. Тасдиқланган академиклар қаторидан-республиканнг физика-математика, кимё, биология, техника, қишлоқ хўжалиши, тарих, иқтисодиёт, филология, ҳуқуқшунослик, педагогика, тиббиёт фанлари ҳамда санъатшунослик соҳаларида кўзга кўринган, замонавий илмий тадқиқот фаолиятини белгилаб берадиган қуйидаги қатор муҳим мезонлар бўйича кўп босқичли саралашдан муваффақиятли ўтган олимлар ўрин олди.