Toshkent davlat iqtisodiyot univyersityeti a. Sh. Bekmurodov, Z. A. Abdullayev, B. M. Badalov

5.1-rasm. Real va nominal foiz stavkalari (3 oylik g„aznachilik 
veksellari)1953–2013 yy. 
Manba:
nominal rates from Federal reserve Bank of st. louis Fred database, 
http://research.stlouisfed.org/fred2
/.
 
Shuni nazarda tutish keraki, yuqorida ko‗rib chiqilgan foiz stavkalarida, 
obligatsiyalar daromadliliga inflyatsiya ta‘sirini hisobga olmagan bo‗lib, ushbu foiz 
stavkalari 
nominal foiz stavkasi
deb ataladi.
R
eal foiz stavkasi 
bu qarz olishning haqiqiy qiymatini aniq ifodalovchi, 
kutilayotgan narxlar darajasi o‗zgarishiga (inflyatsiya) 
korrektirovka qilingan 
foiz 
stavkasi hisoblanadi. Real foiz stavkasi Fisher tenglamasi bilan aniqlanib, unga 
ko‗ra nominal foiz stavkasi 
i 
=
 
real foiz stavkasi
 i
r
+kutilayotgan inflyatsiya darajasi 
π
e
yig‗indisiga teng. 
i 
= 
i
r
 
+ π
e

---

120 
yoki real foiz stavkasi
i
r
 
= 
i
–π
e
 ga teng.
Real foiz stavkasi past bo‗lgan taqdirda, qarz olishni ko‗proq rag‗batlantiradi, 
kreditlash uchun esa aksincha.