Toshkent davlat iqtisodiyot univyersityeti a. Sh. Bekmurodov, Z. A. Abdullayev, B. M. Badalov

5.2. Xalqaro kredit bozori tasnifi, strukturasi, ishtirokchilari 
Xalqaro kredit munosabatlari odatda milliy va mitaqaviy iqtisodiy-ishlab 
chiqarish jarayonlarini samarali rivojlanishida katta ahamiyat kasb etadi. 
Xalqaro 
kredit–
qaytarib berishlik, muddatlilik, ta‘minlanganlik hamda komission va foiz 
to‗lovlari shartlari asosida tovar va valyuta resurslari taqdim etish bilan bog‗liq 
xalqaro iqtisodiy aloqalar sohasida ssuda kapitalining harakati
109
. Xalqaro kredit 
jahon moliya bozoridagi valyuta, fond, sug‗urta operatsiyalarining xalqaro hisob-
kitoblari bilan bog‗liq bo‗lib, kapital aylanmasining barcha bosqichlarida ishtirok 
etadi:
Kredit munosabatlarini tashqi sohasini 4 ta darajaga ajratish mumkin
110
: jahon 
(global), xalqaro (internatsional), mintaqaviy munosabatlar va alohida 
davlatlarning tashqi kredit faoliyati.
Xalqaro kredit munosabatlarini tashkil etish shakli jahon kredit tizimi 
hisoblanib, u milliy va mintaqaviy kredit tizimlari, transmilliy banklar va xalqaro 
moliya-kredit institutlaridan tashkil topadi.
Jahon kredit tizimining obyektiv asosiga ega bo‗lgan elementlari quyidalardan 
iborat
111
: 

xalqaro ssuda kapitali; 

xalqaro kredit munosabatlarini tartibga soluvchi organlar; 

xalqaro kredit munosabatilari ishtirokchilari; 

xalqaro kredit shakllari; 

xalqaro kredit shartlari. 
Xalqaro kredit bozori xalqaro moliya bozorining muhim segmenti hisoblanib, 
uning mavjudligi moliyaviy globallashuvning muhim omillardan biri hisoblanadi. 
Zamonaviy iqtisodiyotga xos bo‗lgan qarz xarakteri, ya‘ni ichki resurslar 
taqchilligini boshidan kechirayotgan jahon moliyaviy aloqalarida globallashuv 
jarayonlarini tezlashuviga olib keldi.