Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti m. M. Azlarova inson resurslarini

 

Tashkilotdagi ichki munosabatlar tizimi. 
Insonlarning har qanday guruhi 
ijtimoiy iearxiyani shakllantiradilar. Ayrimlar uni boshqaradilar, ayrimlar ijtimoiy 
iearxiya o‗rtasida turib ta‘sir o‗tkazadilar. Hozirgi kunda ko‗pchilik xodimlar 
xizmat pog‗onasidan ko‗tarilishni xohlaydilar, mukofotlar olishga ishtiyoqmand 
bo‗ladilar. Shu bois, o‗z qobiliyatlari va erishgan yutuqlarini namoyish etishga 
qiziqadilar. Ular qo‗lidagi muhim qurol – tashkilot ichki munosabatlar tizimidir. 
Ayrimlar uchun tashkilot ichki munosabotlar tizimi o‗z manfaatlari va hokimiyatiga 
erishishlari uchun o‗zgalar orqali tashkilotda yo‗l tutish imkonidir. Agar bunday 
xulq atvor tashkilotdagi madaniy muhitga mos kelmasa, u ko‗p janjallarga olib 
keladi. 
Tashkilot madaniyati — tashkilotdagi psihologik tabiat (klimat) va qadriyatlar 
sistemasi bo‗lib, u ishchi muhitni shakllantiradi va unga xususiy jilo beradi. 
56
Azlarova M. ―Inson resurslarini boshqarish
‖ 
fani bo‗yicha o‗quv-uslubiy majmua.-Toshkent: Iqtisodiyot, 2018 yil, 
241-bet. 

---

174 
Tashkilot madaniyati yoki Korporativ madaniyat xodimlar faoliyatini 
belgilashga xizmat qiladi, uning talablariga mos kelish imkonini beradi, muammoni 
yechishda, qabul qilingan qarorni anglash va nima uchun bunday qaror qabul 
qilinganligini ifodalaydi. Korporativ madaniyat tashkilotning ichki, o‗rnatilgan 
qadriyatlarida ham namoyon bo‗ladi. 
Masalan, ―General Electric
‖
kompaniyasi shunday ishchi muhit yaratish ustida 
ish olib bormoqdaki, unga ko‗ra har bir ishchi o‗z ish o‗rnida kompaniyaning 
bozordagi o‗rnini his etsin. 
Tashkilot madaniyatini yuksaltirish vositalari. 
Tashkilot madaniyati o‗ta 
murakkab munosabatlar majmuidan iborat, uni yuksaltirish masalasiga ham jiddiy 
e‘tibor berish kerak bo‗ladi. Tashkilot madaniyatini yuksaltirish vositalari 
quyidagilarga bog‗liq: 
1.
Faoliyatning aniq mo‗ljalini belgilash; 
2.
O‗z ishiga jonkuyarlikni oshirish; 
3.
Sodda va samarali tashkiliy tuzilmaning mavjudligi; 
4.
Erkin ishlash muhiti va qat‘iyatlik (ma‘suliyat); 
5.
Mehnat unumdorligi; 
6.
Hayotiy shart-sharoitni hisobiga olish; 
7.
Mustaqil faoliyat qila olish va uddaburonlik; 
8.
Individual fikrlarni hisobga olish va ularni hurmat qilish 
9.
Inson resurslarini boshqarishda shaxslararo munosabatlar 
Ish faoliyatida komandada ishlayotgan ishchilar o‗rtasida turli xil 
kelishmovchiliklar va nizolar paydo bo‗lishi mumkin. 
Nizo 
- bu ishlab chiqarishda, jamiyatda yoki shaxsiy hayotda mavjud 
bo‗ladigan qarama-qarshi maqsadlar, ishtiyoqlar, fikrlar va mulohazalarning 
to‗qnashuvi. Har bir odamning o‗z
 
fikri va dunyoqarashi bo‗ladi. Shu tufayli 
jamiyatda va mehnat jamoasida ziddiyatlar bo‗lib turishi tabiiydir. Undan tashqari, 
har bir rivojlanish o‗ziga xos bir qarama-qarshilikdan boshlanadi. Har bir nizo 
tarkibi nizo sharoiti va to‗qnashuvdan iborat.