Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti m. M. Azlarova inson resurslarini

 
38-rasm. Tashkilot madaniyatini shakllantirishdagi omillar tizimi
55
 
Tashkilotda 
ichki 
munosabatlar 
va 
tashkilot 
madaniyatini 
shakllantirishdagi bog„liqlik. 
Tashkilotda rasmiy munosabatlar bilan birga 
norasmiy munosabatlar ham mavjud bo‗ladi. Norasmiy tashkiliy tuzilma - rasmiy 
tashkiliy tuzilma qismi bo‗lmagan, lekin tashkilotning maqsadlariga erishishga ta‘sir 
qiluvchi munosabatlarning tashkiliy tafsilotidir. Ya‘ni, tashkilot xodimlari 
o‗rtasidagi shaxslararo darajada vujudga keladigan aloqalar va munosabatlar 
yig‗indisidir. Odatda, rasmiy va norasmiy tashkiliy tuzilma bir-biriga mos tushishi 
uchun harakat qilsada, har biri alohida nomoyon bo‗ladi. 
Muhim sabablardan biri: xodimlar norasmiy muhitda o‗z boshliqlari, 
hamkasabalari, quyi pog‗onadagi xodimlar bilan muloqotga kirishadilar. 
Norasmiy tashkiliy tuzilma impulsi bo‗lgan jamoada tug‗ma liderlarning 
bo‗lishi (o‗z maqsadlariga erishuvchi shaxslar) tabiiy holdir. Ularning hokimiyatni 
55
Azlarova M. ―Inson resurslarini boshqarish
‖ 
fani bo‗yicha o‗quv-uslubiy majmua.-Toshkent: Iqtisodiyot, 2018 yil, 
232-bet. 

---

173 
(hukumronlikni) o‗z hamkasabalari, do‗stlari yoki rahbariyatga ta‘sir etish vositasida 
oladilar va bundan tashkilot samarali foydalanishi kerak. 
11- jadval 
Norasmiy tashkiliy tuzilmaning ijobiy va salbiy jihatlari
56
 
Ijobiy 
Salbiy 
Ijtimoiy muhitda xodimlarning o‗z 
o‗rnini topishga yordam beradi 
Tashkilot tan olgan qadriyatlarni tan 
olmasa, u bilan nizolarga borishi mumkin. 
Nizolar, stresslarlar, tahlikali 
holatlarni yo‗qotishga imkon beradi. 
Nizolarning kelib chiqishiga, tashkilotning 
harakatlariga qarshi turishga sabab bo‗ladi 
Tashkilot ichidagi munosabatlarni 
yengillashtiriladi. 
Tez-tez noto‗g‗ri axborotlarning 
tarqalishiga sabab bo‗ladi. 
Rahbarlar qaror qabul qilishda 
axborot tarqatish vositasida 
foydalanadilar 
Tashkilot rejalariga qarshi turuvchi yomon 
ishchilar, kech qoluvchilarga ta‘sir etib 
ko‗ngilsiz maqsadlarga erishishi mumkin. 

Gap tarqatish 
norasmiy tashkiliy tuzilmada axborot uzatish tizimi, 
yangiliklarni norasmiy tarqatish vositasidir. Ushbu yangiliklar ish yuzasiga taalluqli 
bo‗lsa ham, ko‗proq shaxsiy hayotga taalluqli bo‗ladi. U faqat bir tashkilot 
miqyosidagina emas, balki tarmoq miqyosida ham tarqatilishi mumkin. Gap 
tarqatish ko‗p hollarda g‗ayirli niyatlarga yo‗naltirilgan bo‗ladi.