Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti abdurahmonov q. X., Xolmominov sh. R

uch yo'nalishda amalga oshiriladi:
• tadbirkorlar bilan ishlash, masalan, yangi ish joylari yaratilganda 
soliq imtiyozlarini berish, ishsizlaming ish izlashlarini faollashtirish;
• ishchi kuchi taklifini rag‘batlantirish;
• yollanma ishchilar sinfini m ehnat bozoridan chiqarish, o ‘z-o‘zini 
band qilishni rag'batlantirish.
0 ‘zbekistonda ishsizlikning keskin ko‘payishi ish bilan bandlik 
siyosatining normal evolyutsiyasi yoiidan izchil borishga vaqt qoldirmaydi. 
Shuning uchun, ish bilan bandlikni ta ’minlashning xilma-xil dasturlari
1 00

---

m oijallanganlarni davlatning haqiqiy moliyaviy imkoniyatlarini yaxshilab 
muvofiqlashtirib olmay, ish bilan bandlik ishining barcha yo'nalishlarini 
bir yoiga qamrab olishga urinmoqda. Fikrimizcha, eng aw alo, ish bilan 
bandlik siyosatini amalga oshirishga yoilaniladigan moliyaviy m ablagiam i 
muvofiq tarzda taqsimlab, mehnat bozorini tartibga solishning umumdavlat 
va mintaqaviy sohalarini belgilab olish kerak. Mahalliy m ehnat bozorini 
tahlil qilish asosida ajratilgan m ablagiarning har bir so‘m ini ish bilan 
bandlikning o ‘sishi ko‘rinishidagi samara bilan qaytishj uni qayerga yoilash 
kerakligini aniqlash kerak boiadi.
Ish bilan bandlik siyosatini amalga oshirish usullari ham qayta ko‘rib 
chiqilishi kerak. M aium ki, har qanday tartibga solish jarayoni, ma’muriy 
yoki iqtisodiy boiishi mumkin b o iib , shu jumladan, mehnat bozoriga ham 
taalluqlidir. Tartibga solishning bu usullari o'rtasidagi chegara bozor 
mexanizmiga aralashuv darajasi chizigi bo'ylab o ‘tadi. M a’muriy usullar 
m ehnat bozori ishiga bevosita, ba’zida hatto bozor mexanizmini buzib 
aralashuvni nazarda tutadi. Tartibga solishning iqtisodiy usullari buyruq 
beradigan emas, tavsiyaviy, rag‘batlantirish usullari asosida amalga oshadi.
O'zbekistonda amalga oshirilayotgan iqtisodiy Lslohotlar Prezidentimiz I A
Karimov tomonidan ishlab chiqilgan besh tamoyillar asosida b o iib , unda 
m aium davrda iqtisodiyotni boshqarishda davlat tomonidan tartibga solishning 
ustuvorligi nazariy hamda amaliy jihatdan muhim o‘rin egalladi va shu bilan bu 
bozor iqtisodiyotida o‘z-o‘zini boshqarish g‘oyasini ham inkor etmadi.
Shunday qilib, ish bilan bandlikni tartibga solishning faol iqtisodiy 
usullariga quyidagi tadbirlami kiritish mumkin:
• m am lakatdagi iqtisodiy vaziyatni um um iy so g io m la s h tiris h , 
investitsion faollikni rag‘batlantirish, barqarorlashtirish va keyinchalik iqtisodiy 
o'sishga erishish;
• iqtisodiyotni nodavlat sektorlarini rivojlantirish va kengaytirish uchun 
shart-sharoitlami yaratish, shu jumladan, kichik biznes va o ‘z-o‘zini ish 
bilan band qilishni qoilab-quw atlash;
• ish bilan bandlikning oqil tuzilmasini yaratish maqsadida kasbiy 
o'qitish, qayta tayyorlash va maslahat berishni ta’minlash.
Ko'rinib turibdiki, bu vazifalarni amalga oshirish bugun ham — kelajakda 
ham muhim omil b o iib , ish bilan bandlikni ta’minlash ishsizlik darajasining 
kamayishiga imkon beradi.