Toshkent davlat iq tiso diyo t universiteti q. X. Abdurahmonov

Yagona tarif stavkasida qabul qilingan tarif koeflitsiyentlarining razryadga
qarab ortib borishi xususiyati mayjud bo‘lib, bunda eng ko‘p o‘sish boshlang'ich
razryadlar uchun, eng kam o‘sish yuqori razryadlar uchun nazarda tutilgan.
Bu kam malakali xodimlarni, ya’ni malakali mutaxassislar va rahbarlarga
nisbatan kam ish haqi oladigan xodimlarni ijtimoiy muhofaza qilish zarurati
bilan izohlanadi.
8
. 
1-jadval
0 ‘zbekistonda xodimlarga haq to'lash boYicha yagona tarif setkasi va
uning о *zgarib borishi 1
Meh­
natga
haq
to4 lash
raz­
ryad i
Vazirlar
Mahkamasining
1996 yil 23
iyuldagi1 262-
Qaroriga binoan
1996 yil 1
sentyabrdan
Vazirlar
Mahkamasining
1997 yil 7
maydagi1233-
Qaroriga binoan
1997 yil 1
iyuldan
Vazirlar
Mahkamasi­
ning 1999 yil
19 iyuldagi1
349-Qaroriga
binoan 1999 yil
1 avgustdan
Vazirlar
Mahkamasining
2000 yil 20
iyuldagi1 280-
Qaroriga binoan
2000 yil 1
avgustdan
Vazirlar
Mahkamasining
2004 yil 2
iyuldagi * 309-
Qaroriga binoan
2004 yil 1
avgustdan
Tarif kocffitsiyenllari
0
1 .(KH)
1.0(H)
1.000
1.000
1.000
1
1.450
1.740
1.880
2.014
2.181
2
1.595
1.915
2.068
2.216
2.400
3
1.755
2.107
2.276
2.439
2.641
4
1.930
2.316
2.502
2.681
2.904
5
2.115
2.539
2.741
2.937
2.181
G
2.308
2.769
2.991
3.205
3.471
7
2.510
3.012
3.252
3.484
3.773
8
2.716
3.260
3.521
3.773
4.086
9
2.926
3.512
3.793
4.064
4.401
10
3.140
3.768
4.070
4.361
4.723
11
3.358
4.029
4.352
4.663
5.050
1 Абдура\монов K*.X. Мс\нат ик^исодисти. Дарслик. -Т.: 2004.
82

---

12
3 .5 8 !
4.297
4.641
4.973
5.386
13
3.808
4.569
4.935
5.288
5.727
14
4.038
4.845
5.232
5.606
6.071
15
4.271
5.125
5.536
5.931
6 .4 2 3
16
4 .5 0 8
5.409
5.842
6 .2 5 9
6.779
17
4.748
5.697
6.153
6.593
7.140
18
4.991
5.989
6.468
6.930
7.505
19
5.238
6.285
6.788
7.273
7.877
20
5.488
6.585
7.112
7.620
8 .2 5 3
21
5.741
6.889
7.441
7.937
8 .6 3 5
22
5.998
7.198
7.773
8.328
9.019
Yagona tarif stavkasida barcha kasblar va xodimlaming lavozimlari bajarilayotgan 
ishlar (funksiyalar)ning umumiylik belgisi bilan guruhlarga ajratilgan. Ishchilarni 
tasniflash uchun setkaning dastlabki sakkizta razryadi moijallangan. Bu hozirgi 
vaqtda amalda qo'llanilayotgan ishlar va ishchi kasblarining yagona tarif-malaka 
ma’lumotnomasi bo'yicha tariflashtirish shartlariga mos keladi. Ayni vaqtda muhim 
va mas’uliyatli ishlarda yoki yanada muhimroq va mas’uliyatliroq ishlarda band 
bo'lgan yuqori malakali ishchilarga haq to'lashning 12-18-razryadlaridan kelib 
chiqib maoshlar belgilanishi mumkin. Qolgan xodimlar-xizmatchilar, 
mutaxassislar, rahbarlarga 18-22-razryadlar bo'yicha tarif belgilanadi.
Tarmoqlar yagona tarif stavkasini ishlab chiqishda tarifikatsiyalash va ishchilar 
hamda xizmatchilar mehnatiga haq to'lash yagona jadvalining tuzilishiga doir 
quyidagi tamoyillapga amal qilinadi:
* iqtisodiyot sohasi xodimlarining barcha toifalarini yagona tarif jadvali bilan 
qamrab olish;
* ishchi kasblari va xizmatchilar lavozimlarini bajarilayotgan vazifalar 
(fiinksiyalar) umumiyligi belgisiga ко'raguruhlash;
■
ishchi kasblari va xizmatchilar lavozimlarini tarifikatsiya qilish, ya’ni ulami 
bajariladigan ishlar yoki funksiyalarning murakkabligi belgisiga qarab mehnatga 
haq to'lash razryadlariga kiritish;
* razryad tarif stavkasini oddiy mehnat bilan shug'ullanadigan xodimlaming eng 
kam ish haqi miqdori darajasiga muvofiq keladigan qilib va tarif koeffitsiyentlarming 
razryaddan razryadga bir xilda nisbiy ortib borishi tartibida belgilash.
Ish haqi hisob-kitobida YaTSdagi tarif koeffitsientlari bilan bir qatorda 
mamlakatda belgilangan ish haqi minimumi muhim o'rin tutadi. Mamlakat 
aholisining turmush tarzini belgilovchi omillar ichida eng bosh ko'rsatkich ish 
haqi minimumidir. Iqtisodiyotni erkinlashtirish sharoitida respublikamizda ayrim 
tarmoqlar xodimlari mehnatiga haq to'lashni takomillashtirish yuzasidan bir qator 
Prezident farmonlari va Vazirlar Mahkamasi qarorlari qabul qilindi. Jumiadan, 
O'zbekistonda eng kam ish haqi ham, iqtisodiy islohatlar bilan doimo o'zgarib 
bormoqda (8.2-jadval).
83

---

8.2-jadval
О ‘zbekiston Respublikasida ish haqi minimumining о ‘zgarib borishi
(1991 — 2005 yillar oralig'ida)1