Toshkent davlat agrar universiteti termiz filiali qishloq xo’jaligi mahsulotlarini saqlash, qayta ishlash va mexanizasiya kafedrasi

3–rasm Uz-7M quritish shkafining chizmasi
1 - boshqarish pulti; 2 - termoelement; 3 - o’rnatgich; 4 - byuksa; 5 - korpus; 6 - 
yulduzcha; 7 - val; 8 - kontakt termometri; 9 - nazorat termometri. 
O’lchashlarning ruxsat etilgan xatoligi. 
Ikki har xil laboratoriyada olingan ikki namunani sinash (usulning kelishuvchanligi) 
natijalari orasidagi yoki bir laboratoriyada har xil sharoitda olingan ikki sinov (usulning 
qaytariluvchanligi) orasidagi farqlanish namlikning massaviy nisbatini aniqlashning 
to’g’riligini tekshiruvchi nazorati ostida olingan natijalarning ruxsat etilgan farqlanishidan, 
paxtaning namligi 10 % gacha bo’lganda ±0,5 abs. % dan va USX-1, o’lchash moslamasi 
qo’llanilganda va namlik 10 % dan yuqori bo’lganda ±5 nisb. % dan oshmasligi kerak. 
Paxtaning namligi 10 % gacha bo’lganda USX-1, VXS-1, VXS-M1 o’lchash 
qurilmalarida namlikni aniqlashning xatoligi quritish shkafida aniqlanganiga nisbatan ±0,5 
abs. % dan oshmasligi va namlik 10 % dan yuqori bo’lganda ±5 nisb. % dan oshmasligi 
lozim. 
3. Quritish shkafida namlikni aniqlashning hisobga olingan sistematik xatoligi 
±0,2%dan oshmasligi kerak. 
 
Nazorat uchun savollar. 
1.Paxta qo’lda terilganda uning namlik va ifloslik darajasi qanday bo’lishi kerak? 
2.Paxta mashinada terilganda uning namlik va ifloslik darajasi qanday bo’lishi kerak? 
3.Quritish-tozalash tsexi mavjud bo’lganda, mashinada terilgan paxtaning namlik va ifloslik 
darajasi qanday bo’lishi kerak? 
4.Quritish-tozalash tsexi mavjud bo’lmaganda, mashinada terilgan paxtaning namlik va 
ifloslik normalari? 
5.CHigitli paxtaning iflosligini yirik va mayda xas-cho’plar massasiga ko’ra quyidagi 
formula orqali aniqlanadi?

---

4 – amaliy mashg’ulot: Qo’lda va mashinada terilgan paxtaning iflosligi aniqlash 
Ishning maqsadi
. CHigitli paxta iflosligini aniqlashni o’rganish. iflos aralashmalar, 
har xil mineral va organik jismlarning va gommoz bilan kasallangan paxtaning vazniy 
usulini belgilashdir