Toshkent arxitektura qurilish instituti

 
4.4. Maydonni qurilishga tayyorlash va uni jihozlash 
 
Maydonni qurilishga tayyorlash va uni jihozlashga  kiradi: 
• vaqtinchalik yo‘l va qurilish maydoniga keluvchi yo‘lkalarni qurish; 
• vaqtinchalik kommunikatsiyalarni yotqizish; 
• qurilish mashinalari turar joyi  uchun maydoncha qurish; 
• qurilish maydonini to‘sish; 
• vaqtinchalik maishiy-xizmat xonalarini tayyorlash. 
Qurilish  maydonini  muhandislik  ta’minoti  vaqtinchalik  yo‘llar 
qurilishini  nazarda  to‘tadi.  Qurilish  maydoniga  yuk  olib  kelish  va  undan  olib 
ketish  uchun  maksimal  darajada  mavjud  yo‘l  tarmoqlaridan  foydalanishni  va 
faqat  zarurat  bo‘lgandagina  vaqtinchalik  yo‘llar  ,  ularni  ham  ikki  tomonlama 
harakat  qiladigan,  bir  tomonlamasi  esa  aylanma  harakat  tashkil  qilinganda 
qurilishi  nazarda  to‘tiladi.  Yo‘lni  yurar  qismini  kengligi  transportni  ikki 
tomonlama harakatda 6 m, bir tomonlamada – 3.5 m, obochina kengligi 1 m dan 
kam  bo‘lmasligi  kerak.  Qoplamasiz  yo‘llarda  yo‘l  cheti  (obochina)    nazarda 
to‘tilmaydi. Qurilish maydonidagi yo‘llarning minimal radiusi 15 m, eng katta 
nishablik  –  0.08%  gacha  ruxsat  etiladi.  Yo‘llarni  qazilmalarda  qurganda  suv 

---

49 
 
oqishini  ta’minlash  uchun  nishabligi  0.003%  dan  kam  bo‘lmagan  ariq 
(kyuvet)lar bo‘lishi kerak. 
Tayyorlov  davrida  vaqtinchalik  kommunikatsiyalar  tarmog‘i 
yotqiziladi.Unga  vaqtinchalik  suv  ta’minot  liniyasi,  yong‘inga  qarshi  suv 
quvurlari  bilan  birgalikda,  issiqlik  ta’minoti,  hamma  yordamchi  xonalarga  va 
binolarga, elektromexanizmlar o‘rnatilgan joylarga,  elektroenergiya  o‘tkazish 
elektrota’minoti  kiradi.  Ish  yurituvchi  (  prorab)  xonasi  telefon  va  dispetchrlik 
aloqasi  bilan  ta’minlangan  bo‘lishi  kerak.Magistral  kanalizatsiya  tarmog‘iga 
o‘lanish imkoni bo‘lmasa septiklar (er osti tindirgichlari) o‘rnatiladi. 
Yerqazuvchi  va  boshka  mashinalar,  avtomobillar  uchun  to‘rar  joyi  va 
ta’mirlash  uchun  maydonlar  jihozlanib  , ular  albatta  to‘silib  kerakli  nishon  va 
yozuvlar bilan belgilanadi. 
Qurilish  maydoni  vaqtinchalik  binolar  bilan  jihozlanadi:  yechinish-
kiyinish  xonalari, oshxona, dush xonalari, ish yurituvchi kontorasi, sanuzellar, 
qurilish  materiallari  asboblarini    asrash  omborlari,  ayvonlar  va  boshqalar. 
Vaqtinchalik  binolar  uchun  ajratilgan  maydon  yer  usti  suvlari  oqishini 
ta’minlash  uchun  oldindan  tekislanadi.  Bu  vaqtinchalik  binolarga  bo‘zilishi 
kerak bo‘lgan lekin asosiy qurilishga halaqit bermaydigan binolarni bir qismidan 
foydalanish, shuningdek vagon, blok va konteyner tipidagi inventar binolardan 
foydalanish maqsadga muvofiqdir. 

---

50