Toshkent arxitektura qurilish instituti

Asosni  tayyorlash.  Poydevorlarni  montaj  qilish  faqat  tayyorlangan 
asos qabul qilingandan keyingina boshlanadi, xususan: 
1.    Yerli  asos  qumli  gruntlarda  tozalash  yo‘li  bilan  yoki  agar 
poydevorlar  boshqa  gruntlarda  barpo  etiladigan  bo‘lsa,  qum  to‘kish  yo‘li 
bilan  tekislanadi.  Qum  tashlangan  qatlam  qalinligi  kamida  5  sm  va  15  sm 
dan ortiq bo‘lmasligi kerak. Balchiq aralashmagan yoki  chang zarrachalari 
bo‘lmagan  yirik  qum  qo‘llaniladi.  Qum  bo‘lajak  poydevorlardan  tashqari 
chet joylarga ham sepiladi: har bir tomondan kamida 10 sm. 
2.  Yer  osti  suvlari  yoki  atmosfera  yog‘inlari  bilan  juda 
kuchsizlantirilgan grunt 5...8 sm qalinlikdagi tosh yoki shag‘al qatlami bilan 

---

65 
 
zichlashtiriladi,  trambovkalanadi,  ustidan  qalinligi  kamida  3  sm  bo‘lgan 
kuchsiz betondan asos quriladi. 
3.  Yer  osti  suvlari  satxi  baland  bo‘lganligi  munosabati  bilan  suvga 
to‘yingan  asos  qalinligi    8...10  sm  bo‘lgan  tosh  yoki  shag‘al  bilan 
zichlanadi,  unga  gudron  quyilgandan  so‘ng  (neftdan  yonilg‘i  va  moy 
fraksiyalarini  haydab  olingandan  so‘ng  qolgan  qoldiq)  2...5  sm  qalinlikda 
asfalt  beton  aralashmasi  yotkiziladi.  Ustidan  temirbeton  poydevor  plita 
ko‘rinishidagi asos quriladi. 
Qumli yoki betonli  tayyorgarlik inshootdan yer asosiga yuklanishini 
bir tekis uzatilishini ta’minlaydi.