Toshkent arxitektura-qurilish instituti

Binoning o‘tga 
chidamlilik darajasi 
Masofa m larda yulakdagi kishilart oqimi 
zichligi;kishi/
 
2 
gacha 
2dan 
3gacha 
3dan 
4gacha 
4dan 
5gacha 
I,II, 
III,IIIa,IIIb, 
IV,IVa 
60 
40 
30 
50 
35 
25 
40 
30 
20 
30 
25 
15 
Sanoat korxonalarida ishlaydigan ishchi-xizmatchilarga madaniy-maishiy 
xizmat ko‘rsatish shaxobchalarini 4 guruhga bo‘lish mumkin; 
1 – guruhga hojatxona, chekish joylari, suv ichish joylari, savdo kioskalari va 
har xil xizmat ko‘rsatish avtomatlari, dam olish xonalari va boshqa birlamchi xizmat 
ko‘rsatish joylari kirib, ularning xizmat ko‘rsatish radiusi 75-100 m dan oshmasligi 
kerak; 
2 – guruhga ust kiyimlarni yechish xonalari (garderob), dush xonasi, yuvinish 
jonasi, ovqatlanish joyi, feldsherlik punkti, jamoat tashkilotlari xonalari va boshqa 
kundalik xizmat ko‘rsatish ob’ektlari kirib, ularning xizmat ko‘rsatish radiusi 300-
400 m dan oshmasligi kerak; 
3 – guruhga umumzavod vrachlik punktlari, poliklinika filiallari, oshxona, sport 
zallari, klublar va boshqa davriy xizmat ko‘rsatish ob’ektlari kirib, ularning xizmat 
ko‘rsatish radiuslari 800-1000 m bo‘ladi; 
4 – guruhga poliklinikalar, tibbiy sanitariya qismlari, sa’nat saroylari, 
muhandislik markazlari va boshqa hududiy ahamiyatga ega bo‘lgan ob’ektlar kirib, 
ularning xizmat ko‘rsatish radiuslari 1,5 – 2,0 km ni tashkil etadi. 

---

49 
1.23-rasm. Garderob – dush bloki ayrim sxemalari.
a – dush xonalarining markaziy -bo‘ylama joylashishi; 
b – dush xonalarining markaziy -ko‘ndalang joylashishi; 
v – xuddi shunday alohida seksiyali; 
1 – erkaklar ko‘cha kiyimi uchun garderob; 
2 – xuddi shunday, ish kiyimi uchun; 
3 – ishlab chiqarishdan qaytayotgan ishchilar oqimi; 
4 – ayollarning ish kiyimi garderobi; 
5 –xuddi shunday uy kiyimi uchun; 
6 – ishlab chiqarishdan qaytayotgan kishilar oqimi; 
7 – dushxonalar. 
Dushxonalar garderoblar bilan yonma – yon joylashtiriladi. Dushxonalarda 
artinish va kiyinish uchun mo‘ljallangan dushxona oldi ko‘zda tutiladi. Dushxonalar 
bir va ikki qator joylashgan ochiq kabinalar bilan jihozlanadi. Bu kabinalarni bir-

---

50 
biridan balandliklari 1,6m bo‘lgan va poldan 0,2m yuqorida joylashuvchi, namlikka 
chidamli ashyolardan qilingan parda devorlar bilan ajratiladigan bo‘ladi. 
Ochiq dushxonalarni o‘lchamlari 0,9x0,9m, yopiq dushxonalarni reja 
o‘lchamlari esa 0,9x1,8m qilib olinadi. 
Dushxona katakchalari sonini ish sxemasiga to‘g‘ri keladigan eng ko‘p ishchilar 
sonini bir katakchaga to‘g‘ri keladigan hisobiy kishilar soniga bo‘lib va ishlab 
chiqarish jarayoni guruhiga ko‘ra aniqlanadi. 
Ishchilar ishi davomida tebranadigan (vibratsiya) jarayon bilan bog‘liq bo‘lgan 
sohada ishlasa, u holda dushxona oldi va yuvinadigan xonalarida qo‘l va oyoq 
vannalari ko‘zda tutiladi.