Toshkent «Adolat» 2018 davlat va huquq nazariyasi

315

XV bob.

 Huquq tizimi va qonunchilik tizimi.

Qonunchilikni tizimlashtirish

sohalarini ajratishning mezoni hisoblanadi. Ommaviy huquq doirasiga dav-

lat manfaatini muhofaza etuvchi huquqiy normalar, xususiy mulk sohasiga 

esa, alohida shaxslar manfatini himoya qiluvchi normalar kirgan. Shunisi 

e’tiborga molikki, Rimda ommaviy va xususiy huquq ijtimoiy munosabatlarni 

tartibga solishning xususiyatiga ko‘ra ancha farqlangan. Xususan, ommaviy 

huquq uchun jus publicum privatorum pactis mutari non protest, ya’ni om-

maviy huquq normalari alohida shaxslarning kelishuvi bilan o‘zgartirilishi 

mumkin emas, degan tamoyil xos bo‘lgan. Bunday normalar imperativ nor-

malar, deb atalgan. Ya’ni, so‘zsiz, majburiy, hokimona buyruq xususiyatiga 

ega bo‘lgan normalar.

Xususiy huquq uchun esa, vakolat beruvchi normalar xos bo‘lgan.