Toshkent «Adolat» 2018 davlat va huquq nazariyasi

Huquq sohalariga ko‘ra, ya’ni huquq normalarining muayyan huquq 

sohasiga tegishliligiga qarab huquqiy munosabatlar quyidagi turlarga bo‘linadi: 

---

296

Odilqoriyev X.T. 

Davlat va huquq nazariyasi

davlat-huquqiy (konstitutsiyaviy) munosabatlar; fuqaroviy-huquqiy munosabat-

lar; jinoiy-huquqiy munosabatlar; mehnat-huquqiy munosabatlari; moliyaviy-

huquqiy munosabatlar va hokazo. Shuningdek, mazkur tasniflash doirasida 

moddiy va protsessual huquqiy munosabatlar; xususiy-huquqiy hamda omma-

viy-huquqiy munosabatlar haqida gapirish lozim.

Huquqiy munosabatlar o‘z mazmuniga ko‘ra, tartibga soluvchi 

(regulyativ) va qo‘riqlovchi (negativ) turlarga ajratiladi. Bu yerda tasniflash 

mezoni – huquqning dinamik va statik, ya’ni tartibga soluvchi funksiyalaridir. 

Tartibga soluvchi huquqiy munosabatlar huquq subyektlarining mo‘tadil xulq-

atvori, ya’ni huquqqa muvofiq xatti-harakatlari natijasida yuzaga keladigan 

munosabatlardir. Qo‘riqlovchi huquqiy munosabatlar – huquqbuzarlik sodir 

etish va buning uchun jazo tarzida davlat majburlov chorasini qo‘llash zaruriyati 

asosida kelib chiqadigan munosabatlardir.