Тошкент-2021 Маърузачи: доц. Талипова Х. С

Download 2,59 Mb.

1 2 3 4

Bog'liq
7 ma\'ruza 2kом суюк система lotincha

БИНАР СИСТЕМАЛАРНИНГ ФАЗАВИЙ ДИАГРАММАЛАРИ. ИККИ КОМПОНЕНТЛИ СУЮҚ СИСТЕМАЛАР.
РЕЖА:
1.Бинар системаларнинг фазавий диаграммалари.
2.Икки компонентли суюқ системалар ва уларнинг ҳолат диаграммалари.
3.Ричаг қоидаси. Коновалов ва Вревский қонунлари .
4. Азеотроп аралашмалар.

Суюқлик ва буғ фазаси мувозанати
Binar (ikki komponentli) sistemalarni grafik usulda tasvirlash uchun uch o'qli koordinata sistemasini olish kerak. Chunki, fazalar qoidasini bu sistemalarga tadbiq etsak F + F = 4 bo'ladi va F=1 bo'lganda F=3 ga teng bo'ladi. Lekin, 3 o'qli koordinata sistemasini qo'llash ancha noqulay.
Ba'zan sistemadagi holat o'zgarishlar turg'un bosim yoki turg'un haroratda boradi. Bu holatlarda fazalar qoidasi F+F=K+1 ko'rinishda qo'llaniladi va erkinlik darajasi ko'pi bilan 2 ga teng bo'lishi mumkin va bunday sistemani holatini ikki o'qli kordinata sistemasi bilan tasvirlash mumkin. Bunda ordinatalar o'qiga bosim yoki harorat qo'yilib, abtsissalar o'qida tarkib qo'yiladi. Ko'pincha tarkib molyar qismlar ko'rinishida beriladi (buni chizmada ko'rish mumkin)

Agar binar sistema cuyuq eritma bo'lib, ikkala komponenti ham uchuvchan bo'lsa, ya'ni toza holda ularning bug' bosimlari katta bo'lsa, bug' fazada ikkala komponent ham mavjud bo'ladi.
To'g'ri, muvozanatda turgan bug' va suyuqlikning tarkiblari bir xil bo'lmasligi mumkin, lekin bug' fazaning tarkibi suyuq fazaning tarkibiga va komponentlarning uchuvchanligiga bog'liqdir.

Rus olimi D.F. Konovalov 1881 yilda eritmalarning to'yingan bug' bosimi bilan uning tarkibi orasidagi bog'lanishga oid ikkita qonun yaratdi.
I qonun eritmaga komponentlardan biri qo'shilganda eritmaning umumiy bug' bosimi qanday o'zgarishini xarakterlaydi.
1 – qonun ta'rifi:
a) biror komponentning nisbiy miqdori suyuq fazada oshirilsa, bug' fazada ham uning miqdori ortadi;
b) eritmaga qo'shilganda eritmaning
umumiy bug' bosimini oshiruvchi
(yoki eritmaning qaynash
haroratini pasaytiruvchi) komponent bug' fazada nisbatan ko'p bo'ladi.

1 2 3 4