Тошкент 2007 Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги томонидан ўқув қўлланма сифатида тавсия этилган

ЁFОЧ ЎЙМАКОРЛИГИ амалий безак санъатининг қадимий ва кенг тарқалган тури, ўймакорликнинг бир соҳаси. Ёғочни ўйиб, кесиб, чизиб, бўрттириб, тешиб, тахтача ёки ёғоч бўлакларини бир-бирига улаб ишланади. Асрлар мобайнида Ўзбекистон ҳудудидаги шаҳарларда ўзбек усталари турли-туман услуб ва усуллар яратганлар.
Ёғоч ўймакорлигининг ажойиб кўркам услубларида Тошкентдаги Темурийлар Тарихи музейи, Навоий музейи, жамоат ташкилотлари бино-ларини ва бошқаларни безатилган. Олимжон Қосимжонов, Сулаймон Хўжаев, Мақсуд Қосимов ва бошқа ўймакорлар шу санъат намоёндаларидир.


«Ж»
ЖАНР - /франц.- тур, кўриниш/. Тасвирий санъатда жанр дейилганда, чегараланган мавзуни ўзида акс эттирадиган санъат асарлари тушунилади. Булар манзара - табиат кўринишлари, портрет - одам қиёфаси тасвири, натюрморт - мева, гул ва буюмлар тасвири ва ҳ.к. Мазмунли суратлар ҳам ўз навбатида таснифланади: тарихий, маиший, ҳарбий, анималистик, интерьер.
ЖИВОПИСЬ – рангтасвир.
ЖИГАРРАНГ – уни ихтиро этган машҳур рассом Ван Дейк номига мансуб бўлиб, одатда, Ван Дейк деб ҳам юритилади. Баъзи туркий халқлар «қўнғир» деб аташади.
ЖИЛВАДОР – рангдор. Рассомлар рангларнинг тасвирий ва ифодали воситаларидан маҳорат билан фойдаланиш асосида эришилади.


«З»
ЗАРГАРЛИК - амалий саньатнинг Ўзбекистонда кенг тарқалган тури. Қимматбаҳо тош ва металлардан зийнатланиб ишланган буюмлар; ярим ой шаклидаги зираклар, нозик ўйма гулли зирак ва билагузуклар шулар жумласидагилар - саньат намунасидир.
ЗАРДЎЗЛИК - амалий саньатнинг бир тури бўлиб, Марказий Осиёда кенг тарқалган. Каштачилик саньатининг бир кўриниши. Ўтмишда зардўзлик билан эркаклар шуғулланганлар, зар ва кумуш иплар билан эркаклар тўни, салласи, дўппилари, пойафзаллари ва аёлларни кўйлак, камзул, этикча ва халтачаларига безак тикилган.
ЗАРҲАЛ ҲАРФ – китобнинг матн қисмидаги безатилган биринчи ҳарф.
ЗАСТАВКА - пешлавҳа, бошбезак. Китоб матнинг бошланиши ёки ҳар бўлимнинг олдидан қўйиладиган нақшли ёки сюжетли расм.
«И»
ИКОНА /юнон. икон - тасвир/ - диний рангтасвирнинг дастгоҳли асари. Християн динида худо/пайғамбар/ ва авлиёларнинг сажда қилиш учун ишланган расмлари рельефли тасвирлари.