Тошкент 2007 Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги томонидан ўқув қўлланма сифатида тавсия этилган

ВАТМАН - ватман қоғоз, чизма ва расм чизиш учун ишлатиладиган юқори навли қалин оқ қоғоз.
ВАРАХША - Бухоро яқинидаги жой. Бу ерда III-IV асрларда сарой қурилган, унинг деворига бўртма ганч нақшлар ишлашган. Нақшлар одамлар бошини, ҳайвонлар, қушлар, балиқлар ва ҳар хил ўсимликлар шаклини ифодалаган бўлиб, улар жуда жонли ва таъсирли чиққан. Варахша саройининг деворларида бўёқ расмлар бўлиб, улар биринчи асрлардаги ҳинд-эрон услубида талқин қилинган мифологик воқеаларни акс эттирган.
ВЕРНИСАЖ – кўргазманинг очилиши. Дастлаб кўргазмадан олдин рангтасвир асарлари сатҳига лок бериш деган маънони билдирган. Бундай одатни француз рассомлари бошлаб беришган эди.
ВИТРАЖ - (французча vitva – дераза ойнаси) ойнадан ёки ёруғлик ўтказувчи бошқа материаллардан қилинган рангли расм ёки нақшли композиция. Дераза, баъзан эшик ойнаси ўрнида фойдаланилади. Витраж нақшли ёки расмлари унга ёруғлик тушганда кўринади. Витраж X асрда пайдо бўлган. Авваллари витраж турли шакллардаги - рангли ойна парчаларини бир-бирига қўрғошин хошия ёрдамида улаш йўли билан ишланган. Витражлар архитектурада декоратив элемент сифатида ҳам фойдаланилади. Тошкентда витраж намуналарини «Гулистон» ресторани залида кўриш мумкин.
ВИТРИНА – китоблар, экспонатлар, турли буюмларнинг намуналари қўйилган ойнаванд жавон, дераза ва ҳар хил ойнаванд қутилар.
«Г»
ГАЛЕРЕЯ - (франц. galeril) – турар жой, жамоат, маъмурий ва маиший бинолар ичидаги узун, тор йўлак жой. Бинонинг бир томонига тақаб солингани учун ойнаванд ёки пешайвон қилиб қурилади. Ўрта асрларда сарой ва уйларнинг расм ва ҳайкаллар билан безатилган йўлаклари.
ГАММА – ранг гаммаси маъносида, рангнинг турли туслари, масалан, илиқ ва совуқ ранг туслари.
ГАНЧКОРЛИК – амалий безак санъатининг кенг тарқалган тури, ўймакорлик тармоғи. Ганчкорлик қадимги саньатлардан бири. Ўйма ганчлар, асосан биноларнинг ички қисмидаги деворлар, намоён, тахмон, токча, жонивонларнинг юқориси шарофалар ва бошқа жойларни безашда ишлатилади. Ганчкорликда ўйма нақш металл кесиклар воситасида ишланади. ¤йилган нақшнинг юзи гул ганч билан пардозланади. Пардознинг турлари чок пардоз, пах пардоз, лўла пардоз ва табақа пардозлардир. Ганчкорлик саньатида ҳам тарихан бир неча мустақил мактаб - Самарқанд, Бухоро, Хоразм, Фарғона, Тошкент, Хива мактаблари ташкил топган. Таниқли халқ усталари - Уста Ширин Мурод, Тошпўлат Арслонқулов, Қули Жалилов, Рашид Жалилов, Шамсиддин Fофуров, Усмон Икромов, Махмуд Усмонов, каби етук ганчкор усталар самарали ижод қилганлар.
ГЕММА – (лотн. gемма-марварид) - ўйма тасвирли тош. Икки хил бўлади: тасвири ўйиб ишланган - интамит (мил. аввал 4 минг йиллик) ва бўртма тасвирли-камея (мил. аввал 4 - аср). Гемма айни вақтда муҳр, тумор, безак буюми сифатида ҳам қўлланилган. Гемма ясаш иши тош ўймакорлиги саньатига киради.